Uitvaartondernemer Rien de Bruijne over persoonlijke wensen, Mieke Telkamp en het geloof

‘Ik wil er zijn voor mensen, zeker in moeilijke tijden’De enige zekerheid in het leven is, dat het leven een keer ophoudt. Waar en wanneer blijft tot de allerlaatste adem onzeker. En toch kost het de meeste mensen nog veel moeite om na te denken over het einde. Uitvaartondernemer Rien de Bruijne uit Zierikzee weet dat als geen ander. ,,Al zie je het wel veranderen. Steeds meer mensen nemen de tijd om hierover na te denken”, vertelt hij. Voor De Bruijne is zijn werk een passie. ,,Er voor mensen zijn, geeft de voldoening.”

De Bruijne is half jaren tachtig vanuit de drukkerswereld in de uitvaartbranche terecht gekomen en begin in 2001 voor zichzelf onder de naam Uitvaartverzorging Schouwen-Duiveland. Al in het begin van het gesprek zet hij een hardnekkig taalfoutje recht. Hij is geen begrafenisondernemer, want begraven en cremeren komt allebei veel voor. Begrafenisondernemer veronderstelt dat De Bruijne alleen maar begrafenissen verzorgt.

,,Het kiezen tussen begraven en cremeren is bij de meeste mensen wel duidelijk. Die keuze heeft men vaak al gemaakt en ook aan de familie kenbaar gemaakt. Maar daar blijft het vaak bij.” Vaak komt de ondernemer bij mensen binnen en moet er nog nagedacht worden over de wijze van begraven. En dat is enorm belangrijk zegt hij.

Een goede begrafenis of crematie neemt het verdriet niet weg bij mensen, maar is wel mede bepalend voor het kunnen geven van een plaats aan het verlies. Dus ziet hij het als zijn voornaamste taak het afscheid dat persoonlijke mee te geven, waar de nabestaanden zo aan hechten. De tijd, dat er bijvoorbeeld een top drie van muziekstukken bestond, waarbij Mieke Telkamp met het Waarheen, Waarvoor......steevast op nummer één stond is voorbij. ,,Ja, nu kiezen mensen de muziek heel persoonlijk en dat gaat van licht klassiek tot pop.”

De Bruijne is naast de directe familie vaak de eerste die de huiskamer van mensen binnenkomt en het verdriet of de verslagenheid voelt. Hij ontkent niet dat de uitvaartondernemer ook een ondernemer is zoals het woord al aangeeft, ,,maar ik probeer daar toch een persoonlijke invulling aan te geven. Ik hoor graag het verhaal van de mensen. Probeer me in te leven en vertaal dat met de mensen in de uitvaart.”

Bij de verhalen van de mensen (,,en daar gaan de mensen soms heel ver in’’) komen soms ook gevoeligheden boven. Spanningen in families stellen de nabestaanden soms voor de vraag wie er wel en wie er niet uitgenodigd wordt. ,,Ik ga daar niet over. Dat bepalen mensen zelf. Je kunt alleen wel vertellen, dat afscheid nemen maar één keer kan. Maar ik hecht er aan dat mensen zelf invulling geven aan het afscheid.”

Rien de Bruijne zelf is niet bang voor de dood. Maar begrijpt wel het voelen van verliezen. Hij probeert mensen wegwijs te maken in de mogelijkheden en onmogelijkheden van het afscheid. Iemand die graag in zijn eigen achtertuin wil worden begraven kan het wel vergeten. Dat kan niet in Nederland. Maar verder is De Bruijne uit op een zo persoonlijk mogelijke invulling van de dag. Het helpt mensen bij de verwerking.

De meeste mensen zijn volgens hem wel verzekerd, maar de manier waarop komt niet zelden pas na een overlijden boven water. ,,Je ziet dat de ouderen vaak nog een begrafenispolis hebben; niet zelden voor een te laag bedrag. De jongere generatie heeft het vaak anders geregeld, soms in de vorm van een levensverzekering, die ook nodig is voor een hypotheek. Aan de hand van die verzekering bekijken we de mogelijkheden.” Maar nog liever komt hij bij mensen op bezoek voordat de dood actueel is. ,,In een andere sfeer praten over het onvermijdelijke afscheid.”

Het vak van uitvaartondernemer is voor De Bruijne een vak als alle anderen. Hij is er dagelijks mee bezig en doet niets liever. Maar heel soms heeft ook hij het moeilijk. ,,Als een kindje overlijdt of een jongen bij een verkeersongeluk om het leven komt”, vertelt hij. ,,Ik kan het dan ook niet verklaren. Wat moet je zeggen als je het zelf ook niet begrijpt?” En toch doet De Bruijne het. Het hoort bij zijn vak, maar zijn rotsvast geloof helpt hem er wel bij. ,,Ik voel de steun dan en dat is voor mij heel belangrijk.”

Zijn geloof gebruikt hij echter niet ongevraagd in de gesprekken met de mensen. ,,Als men er naar vraagt of zelf behoefte heeft aan dit gesprek, dan is het goed als je het ook zo voelt. Bij het verlies van je naasten spelen er toch snel ook levensbeschouwelijke vraagstukken.” De Bruijne houdt van zijn vak en wie hem kent, weet dat hij 24 uur per dag uitvaartondernemer is. ,,Ik wil er zijn voor mensen, zeker op de moeilijke momenten.”