Joop van Houdt (1951-2021)

Verbijstering, dat was het woord dat passend was toen het overlijden van Joop van Houdt op nieuwjaarsdag 2021 bekend werd. Plotseling weggenomen uit het leven, werd de Wereldregio van de daarop volgende week gevuld met overlijdensadvertenties van Joop in plaats van zijn Piekerplaat. Joop van Houdt was een van die markante Schouwen-Duivelanders die naast fotograaf een vriend van velen was.

Joop, 69 jaar geleden geboren in Rotterdam, kwam naar Schouwen-Duiveland om zich in Noordgouwe te vestigen als boomkweker. Toch werd dat niet zijn bestemming. Toen de kinderen nog klein waren, ontwaakte een passie die Joop zijn verdere leven bleef bezighouden: de fotografie. Joop ging daarvoor een opleiding volgen. In 1983 trad hij naar buiten. In de Bewaerschole in Haamstede exposeerde hij, samen met Leen Koper en Wim Oudesluijs. Met zijn kennersoog had Leen Koper zijn oordeel klaar. Van het drietal vond Leen de foto’s van Joop van Houdt de beste. Het waren bewerkingen van foto’s genomen vanuit een rijdende auto, zowel scherp als vaag. Het werd een kenmerk van Joop; niet slechts fotograferen maar actief bezig zijn met het gemaakte en dat herscheppen in een andere werkelijkheid.

Joop droeg in die periode een baard en in zijn werkkleding kwam hij naar de opening van de expositie. Hij was actief in de vredesbeweging die in het begin van de jaren tachtig van zich liet horen in een protestdemonstratie tegen de plaatsing van kruisraketten. Een half miljoen mensen in Den Haag nam eraan deel. Joop behoorde tot een van de driehonderd Schouwen-Duivelanders die erbij waren. Ook dat combineerde hij met zijn hobby, want Joop organiseerde een fototentoonstelling in het kader van de herdenking van de atoomaanval op Hiroshima en Nagasaki in de Zierikzeese Noordhavenpoort.

Van zijn hobby ging Joop zijn broodwinning maken. Eind 1987 verschenen zijn eerste foto’s in de Zierikzeesche Nieuwsbode. Het zweefvliegen op de Brouwersdam en de eerste betaalautomaat op het eiland waren de twee eerste. Twaalf jaar lang trok hij erop uit. Alles wat van belang was, Joop was erbij met zijn camera. Al snel werd hij bekend en nam daarmee de reputatie van de vorige fotograaf Johan D.C. Berrevoets over. Wanneer Joop van Houdt verscheen, noemden velen zijn naam niet, maar zijn nieuwe bijnaam, gegeven door de dialectsprekers: de Niesbode. Naast persfotograaf werd Joop actief met het maken van portretten en groepsfoto’s in zijn eigen fotostudio en met trouwreportages.

Samen met Aad van der Wouden, eindredacteur van de Zierikzeesche Nieuwsbode, maakte Joop een fotoboek van Schouwen-Duiveland. Het werd in 1989 uitgegeven door drukkerij v/h Lakenman & Ochtman, de uitgeefster van de krant. In 1996 ging Joop minder persfoto’s maken. Voor Rijkswaterstaat legde hij in Nederland de veranderingen vanuit de lucht vast. Van die luchtfotografie profiteerden ook de lezers van de krant. Daarin verschenen luchtfoto’s van locaties waarvan de lezers de plaats mochten raden. Het werd een succes, net zoals de ‘Piekerplaat’ in de Wereldregio. Het bleef een de facetten van Joops werk: steeds weer nieuwe mogelijkheden onderzoeken; later ging hij ook filmen.

In 2011 heeft Joop van Houdt de negatieven van de foto’s die hij maakte voor de krant overgedragen aan het Gemeentearchief Schouwen-Duiveland. Hij ging in het spoor van Johan Berrevoets en Leen Koper, die hetzelfde deden. Joop begreep dat je zo iets moet doen terwijl je nog in het land van de levenden bent. Zo werd Joops erfenis veiliggesteld. Wie bij een foto de letters JVH ziet, weet dat het gaat om een foto van Joop van Houdt. Zijn foto’s zullen helpen om hem te herinneren. Dat blijven velen doen.

Huib Uil