De ‘raadsbesluiten’ van Willem Vijverberg Cz. te Ouwerkerk, 1905-1909

Eind 2023 kwam ik in contact met Ria en Dick Mulder. Ze hadden een ‘cahier’, volgeschreven door de grootvader van Ria. Of ik er belangstelling voor had? Korte tijd later zaten ze tegenover me. Het register met op het etiket ‘Raadsbesluiten’ was een mooie puzzel.

De samensteller bleek Willem Vijverberg te zijn, geboren in Ouwerkerk in 1871 als zoon van de melkboer Cornelus Vijverberg. Willem trad in het voetspoor van zijn vader en wist zich op te werken tot landbouwer. In 1894 trad hij in het huwelijk met Janna Hage. Ze was drie jaar jonger dan Willem, geboren in Zierikzee, en dochter van de landbouwer Hendrik Hage in Ouwerkerk. Willem en Janna kregen negen kinderen. In 1899 kon Willem de boerderij ‘Even Buiten’ kopen, die, zoals de naam aanwijst, even buiten het dorp Ouwerkerk was gelegen. Willem, die als onderscheid met naamgenoten steeds Cz. aan zijn naam toevoegde, had een gemengd bedrijf met paarden, koeien, varkens en kippen.

Het lijkt erop dat Willems ambities verder gingen dan zijn boerderij. Ria Mulder vertelde dat hij gemeentesecretaris wilde worden. Mogelijk heeft hij zich gewend tot de toenmalige gemeentesecretaris van Ouwerkerk, J.A. Legemaat. Die was ambtenaar ter secretarie in Zierikzee en bekleedde de nevenfuncties van gemeentesecretaris van Nieuwerkerk en Ouwerkerk. Die functies hield hij aan toen hij stopte op de Zierikzeese gemeentesecretarie vanwege zijn aanstelling als collecteur van de Staatsloterij. Misschien hebben de twee contact gehad over Willems ambities.

Het deel bevat allerlei proeven van besluiten van gemeenteraden en Burgemeester en Wethouders, notulen van hun vergaderingen, overeenkomsten, brieven en een huwelijkstoespraak. De gefingeerde, maar realistische stukken, lopend over de periode 1905-1909, werden ondertekend door pseudo-burgemeesters en secretarissen. Bij de laatste staat simpel: V. Maar enkele malen, en zo doende hebben we zekerheid, tekende hij voluit: W. Vijverberg Cz. De stukken maken een keurige en correcte indruk.

Gaandeweg, zo is te lezen, begon Willem er aardigheid in te krijgen. Zo gaf hij een van de burgemeesters de naam Puck, in het volgende stuk heet deze Leuk, daarna Lonk en Pas. In 1906 heet de secretaris Loos en de burgemeester Kalm en in datzelfde jaar wordt dat gevarieerd in: Put en Kuil. Het gaat in het laatste stuk om het ontslag van het hoofd der school, Jan Lol. Bladeren we verder dan zien we de secretaris Klomp en de burgemeester Laars. Secretaris Pik en burgemeester Puk worden afgewisseld met Kwik en Kwiek en secretaris Reus en burgemeester Dwerg. Secretaris Lol vormde met burgemeester Leut een duo net zoals Dorst en Drinkt. We sluiten onze bloemlezing af met dit tweetal: burgemeester Eindgoed en secretaris Algoed. Zoveel is duidelijk: Willem Vijverberg was een man met humor.

De ambtelijke rangen bereikte Willem niet. Even leek het erop dat hij in 1907 lid van de Ouwerkerkse gemeenteraad zou worden. Maar bij de stemming kreeg J.C. Verstraate 57 stemmen tegen 53 voor Vijverberg. Wel had hij vanaf 1909 een bijbaantje, namelijk verzekeringsagent. In 1910 overleed Willem Vijverberg, nog slechts 38 jaar oud, na ‘een kortstondig en smartelijk lijden’. De ‘Raadsbesluiten’ bleven bewaard en kwamen terecht bij kleindochter Ria Mulder. Het deel is nog gebruikt om de aangifte in te schrijven van de nalatenschap van Willemina Cornelia Vijverberg, de zestienjarige dochter van Willem en Janna, overleden in 1922 te Brouwershaven. Nu berust het in het Zeeuws Archief, locatie Zierikzee, Handschriftenverzameling, inventarisnummer 1306. Het deel is via de website van het Zeeuws Archief te raadplegen. Dat het opmaken van ambtelijke stukken humor niet in de weg staat, daarvan is het werk van Willem Vijverberg Cz. het bewijs.

Huib Uil