Ds. J.H. Wiersma (1843-1925)

Honderdvijftig jaar geleden verliet een samenbindende predikant Zierikzee. Tomeloze inzet had ds. J.H. Wiersma aan de dag gelegd om het evangelie te verkondigen, in het bijzonder in zijn eigen gemeente, de Christelijke Gereformeerde Kerk in Zierikzee. Het bijzondere van ds. Wiersma was dat hij werkzaam was binnen drie kerkverbanden en in twee landen.

Johannes Hessels Wiersma werd in het Friese Birdaard geboren. Hij ging studeren aan de Theologische School in Kampen en werd in 1865, 22 jaar oud, bevestigd als predikant van de Christelijke Afgescheiden gemeente in Amersfoort. Door zijn inzet werd er een christelijke school geopend. Enkele dagen voor zijn komst in Amersfoort was de dominee in het huwelijk getreden met Margaretha Johannes Dercksen, geboren in Gouda. Een van hun kinderen werd eveneens predikant.

Eind augustus 1869 werd ds. Wiersma beroepen in Zierikzee met 45 van de 54 stemmen. Kort daarvoor, in juni van dat jaar, verenigden zich het kerkverband van ds. Wiersma met de Gereformeerde Kerk onder het Kruis. Beide kerkformaties kwamen voort uit de Afscheiding van 1834 en gingen verder als Christelijke Gereformeerde Kerk. In Zierikzee waren er grote problemen in deze periode nadat ds. K. Kreulen was afgezet. Dat de gemeente na deze moeilijke periode weer een nieuwe predikant kreeg, maakte veel emoties los.

Op 24 oktober 1869 deed ds. Wiersma intrede in het kerkgebouw aan de Meelstraat nadat hij bevestigd was door ds. P. Siemense uit Oosterland. De tekst waarover ds. Wiersma preekte was niet Exodus 15:20c, zoals vermeld in het gedenkboek van de kerk uit 1986, maar Exodus 4:20c. Wie beide teksten erop naslaat in de Bijbel begrijpt dat die laatste tekst de juiste is. De jonge predikant was een groot organisator en stimulator. Mede door zijn inzet kwam het tot de vorming van Christelijke Gereformeerde Kerken in Brouwershaven en Scharendijke.

Slechts drieënhalf jaar bleef ds. Wiersma in Zierikzee. Hij vertrok in 1873 naar ’s-Hertogenbosch om twee jaar later naar Schiedam te gaan. De drang om het evangelie te verkondigen, maakte dat hij overstapte naar de Belgische Zendingskerk. In Brussel werd hij in 1879 hulpprediker en vervolgens een jaar later predikant in de Vlaams Evangelische gemeente van Maria Hoorebeeke, een gemeente met oude wortels. In 1883 keerde ds. Wiersma terug naar Nederland. Na een onderzoek werd hij toegelaten als Hervormd predikant waarna hij in Benschop werkzaam was. In 1885 volgde Rheden en drie jaar later deed ds. Wiersma intrede in de Hervormde gemeente te Amsterdam. Die was hevig beroerd door de Doleantie waardoor verschillende predikanten en gemeenteleden de Hervormde kerk hadden verlaten. Met de komst van Wiersma werd een van de opengevallen predikantsplaatsen vervuld.

In Amsterdam vierde ds. Wiersma, die veel publiceerde, in 1915 zijn gouden ambtsjubileum in een volle Nieuwe Kerk. Hij preekte over Handelingen 1:8, dezelfde tekst waarmee ds. Siemense hem in Zierikzee had bevestigd. Op 29 maart 1925 preekte de sterk verzwakte ds. Wiersma afscheid. In de daarop volgende maand overleed hij.

Ds. Wiersma had een aansprekende preekstijl, die zeer direct was en, het belangrijkste, de luisteraars bepaalde bij de kern van het geloof. Bij zijn afscheid van Zierikzee op 23 maart 1873 zei hij onder meer naar aanleiding van de tekst 1 Petrus 1:24-25: ‘Mens! Bedenk het, het leven is zo kort, de dood zo zeker, de eeuwigheid zo lang, de Rechter zo rechtvaardig. En wij bidden u van Christus wege, alsof God door ons bade: laat u met God verzoenen. Dan zal, maar dan ook alleen, uw oog en hart gevestigd worden op wat eeuwig blijft’. Emotioneel waren de slotwoorden: ‘Vaart wel – Vaart allen wel – Vaart eeuwig wel. Amen’.

Huib Uil