Afbeelding

Wim de Vrieze (1937-2023)

Column

Met Wim de Vrieze is een uitnemend kenner van de geschiedenis van de Westhoek van ons eiland heengegaan. Enthousiasme was zijn kenmerk, doorzettingsvermogen zijn eigenschap, met humor als wapen. Met het heengaan van Wim verliezen velen een dierbare vriend en kennis, een bijna allesweter van de historie die anderen graag liet delen in zijn kennis.

Willem Pieter de Vrieze werd geboren op de boerderij aan de Luchtenburgseweg in Haamstede, sinds 1887 in het bezit van de familie. Wim was voorbestemd om zijn vader op te volgen als landbouwer. De belangstelling voor geschiedenis ontwaakte in zijn schooljaren, eerst op de lagere school van Haamstede, daarna op de Hogere Burgerschool in Zierikzee. Dichtbij het ouderlijk huis, bij de Plompe Toren van Koudekerke, vond Wim in het voorjaar van 1959 skeletten. Het bleken er veertig te zijn. In 1956 was Wim naar de Landbouwschool in Goes gegaan. Daarna kreeg hij de gelegenheid deel te nemen aan een uitwisselingsprogramma naar de Verenigde Staten van Amerika. Het maakte een onvergetelijke indruk. Terug in Nederland hield hij in 1961 lezingen voor de leerlingen van zijn oude school en voor de Landbouwvereniging in Burgh onder de titel ‘Indrukken en ervaringen van een onlangs gehouden studiereis naar Amerika’. Graag vertelde Wim later dat hij tegen zijn vader zei dat hij ontdekkingsreiziger wilde worden. Pa De Vrieze was nuchter: ‘Nou, dat is niet nodig. Alles is al ontdekt’.

Wim werd boer en was daarin succesvol. Vooral de omgang met tractoren en machines boeide hem. Toch lag zijn hart ergens anders. Wim begon met het opbouwen van een enorme kennis van de Westhoek van het eiland. Vooral door anderen vragen te stellen, kwam hij heel veel te weten. Wims interesse ging vanzelf over naar het lidmaatschap van de Vereniging Stad en Lande van Schouwen-Duiveland. Secretaris P. van Beveren schreef hem in als W. de Vrieze jr. Al snel kwam Wim in het bestuur met zijn oude rector dr. J.J. Westendorp Boerma als voorzitter. 24 jaar lang bleef hij in het bestuur. Ook was Wim lid en vervolgens voorzitter van de Commissie Jaarboek die ieder jaar de Kroniek van het land van de zeemeermin uitbrengt. Geschiedenis en landbouw gingen samen in zijn bestuurlijke activiteiten voor het Landbouwmuseum in Dreischor.

Wim bracht foto’s, boeken en documentatiemateriaal bijeen over de Schouwse Westhoek. Dat alles nodigde uit tot publiceren. In 1971 verscheen het fotoboek ‘Schouwen, zoals het was …’, dat Wim samenstelde met dokter J.L. Braber. Op zijn naam stond ook ’29 verhalen uit de historie van Schouwens Westhoek’. In deze en andere boeken en artikelen haalde hij elementen uit het verleden naar voren. Hij kon er ook in kwijt een deel van de talrijke anecdotes die hij in de loop van de jaren verzamelde of waarvan hij zelf deelgenoot was. Wanneer hij die vertelde, was Wim op z’n best want ze waren doorspekt met humor. Het ging over in verhalen in dialect en in interesse in de streekdracht en oude rijtuigen. Dat in Zierikzee en Haamstede gedenkstenen werden aangebracht met de namen van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog is Wims verdienste.

Toen Wim zijn boerderij van de hand deed, kwam er meer tijd om te gaan reizen. Het voerde hem naar alle werelddelen. Steevast bracht hij een autonummerplaat mee waarvan hij een indrukwekkende collectie had. Bij zijn activiteiten werd hij trouw terzijde gestaan door zijn tweede echtgenote Ana Maria, afkomstig uit Portugal. Het laatste boek van Wim staat dan ook terecht mede op haar naam. Diep ingrijpend voor Wim was haar overlijden in 2022. Het greep hem enorm aan.

Huib Uil

Meer nieuws