Nood aan woonruimte

De voorpagina vorige week riep herinneringen bij me op. Door de gaten daarin moest ik het weer opzoeken: Jó napot, groetten we toen: Dag meneer. Aan de blikken van de voorbij slenterende Hongaarse vluchtelingen in 1956 te oordelen was onze uitspraak nog niet vlekkeloos. De Hongaren voelden zich welkom in hun goed bedoelde, maar treurige behuizing. Overal in ons land waren ze neergestreken, zelfs in ons barakkenkamp in de Zelkepolder.
De tijden zijn veranderd. Vluchtelingen in overvloed. Hun ontvangst verschilt nogal. Kil wordt hun opvang afgeschoven naar elders.

De inwonerskrant van vorige week riep de vraag op hoe het eigenlijk gesteld is met de opvang van onze eigen inwoners, dus met de overheidsaanpak van onze eigen nood aan woningen.

Jaren geleden verpatste een Amsterdamse corporatie, die desastreus was geleid door een Ferrari-coureur, 1000 woningen aan een belegger, omdat door de wettelijke onderliggende garantstellingen alle corporaties dreigden om te vallen. Die belegger deed waarin hij goed was, hij begreep de wetgeving en onttrok uiteindelijk het hele woningbestand aan de sociale woonsector. De politiek stond er bij en keek er naar. Toezicht op afstand op instanties die overheidstaken verrichten blijft een fundamentele systeemfout. De verhuurdersheffing is ook zo’n fiasco, want voor grote buitenlandse beleggers geldt de heffing niet. De politiek stond er bij en keek er naar.
Nog zo’n fenomeen is het al jaren durende piramidespel van woningcorporaties. Het lijkt slim om oudere woningen af te stoten en de opbrengst daarvan te benutten voor de financiering van nieuwbouw, maar door die verkoop komt er geen woning bij. Eer die hoognodige kostbare nieuwbouw is gerealiseerd, zijn er jaren verstreken door allerlei planologische toestanden, decentralisatie en gebrek aan bouwgrond. Het is even slim als het planten van kleine boompjes in het vooruitzicht van compensatie over tientallen jaren van direct massaal omgehakte regenwouden.

Of gaan we denken aan minder ambitie en meer creativiteit? Veel gebouwen staan leeg. Afgeschreven schoolgebouwen, gigantische complexen van ministeries in Den Haag, andere kantoorruimten, winkels. Echtscheidingen, toeslagenslachtoffers, gedwongen verkoop na een financieel debacle, starters, studenten. Of Afghaanse tolken. Waarom slopen we in principe geschikte woonruimten? Om winst te maken op de verkoop van bouwgrond in de vrije sector? Herbestemming staat niet hoog op de agenda. Ook in onze gemeente. Schoolgebouwen staan leeg of komen leeg. Denk eens aan Pontes. Het beleid rond het MFC is typerend voor onze visie op deze problematiek. Visies reiken niet verder dan onze eigen o zo dichtbije horizon.
Nood aan woningen overkomt ons niet, maar volgt uit ons eigen beleid. Geen enkele sneeuwvlok in een lawine voelt zich ooit verantwoordelijk, zei Voltaire. Verantwoordelijkheid nemen is meer dan afschuiven. Spiegelen we ons dus liever aan onze premier, die in Glasgow de wereld opriep tot Action! Action! Action!

Wim Klaassen