Afbeelding

Schouwen-Duiveland in stukken

Column

Fruit in brons

Sinds medio 2020 heeft de Westhoek een tastbare herinnering aan de fruitteelt. Aan de Kampweg in Westenschouwen op het terrein bij de kampeerwagen ‘Randwijck’ staat een fraai kunstwerk. Het zijn appels, peren en pruimen in brons gegoten. Fruitgaard Vereniging De Proeftuin heeft ons dit fraaie cadeau bezorgd. De maker, Vincent Krans, heeft de totstandkoming van dit kunstwerk vastgelegd in een fraai boekje.

‘De Proeftuin’ was, zeker voor de fruittelers, een begrip. Het was W.G. Boot Jz. uit Haamstede, die, geholpen door anderen, waaronder H. van Toledo, het initiatief nam om een proeftuin te starten. Doel was nieuwe teeltmethodes uit te proberen, testen doen met rassen en de mogelijkheden te onderzoeken om ziekten te weren. De Westhoek bleek uitstekend geschikt voor de teelt van fruit en vanaf de jaren twintig ging dit aan steeds meer gezinnen werk verschaffen.

Het initiatief vond grote bijval. Op 17 februari 1928 werd in hotel Bom te Haamstede een vereniging opgericht om de proeftuin te verwezenlijken, samen met een tuinbouwschool. Diezelfde avond gaven 95 personen zich op als lid. In augustus passeerde de nieuwe vereniging de tweehonderd leden. In 1929 was het zover. De proeftuin met een tuinmanswoning en schuur startte aan het Sluispad aan de rand van de Haamstede. Rijen met allerlei fruitbomen en struiken werden er geplant. 200 bakken met platglas waren er voor de kweek. De trots van het complex waren twee grote druivenkassen met een watertank en een motorpomp. De tuinbouwschool werd erbij gebouwd en geopend op 25 april 1932. Deze school startte met 31 leerlingen en C.A. Hartog als hoofd.

De watersnoodramp van 1953 verwoestte de proeftuin. Gekozen werd voor een nieuw complex aan de Hogezoom. Op 7 mei 1958 werd het geopend door ir. A.W. van der Plassche, directeur-generaal van het Ministerie van Landbouw. Het was dezelfde die als tuinbouwconsulent in Zeeland dertig jaar eerder had geholpen bij de oprichting van de vereniging. In de jaren zestig liep de fruitteelt verder terug. In steeds meer boomgaarden waren caravans te zien. Veel fruittelers verzetten de bakens en schakelden geheel of gedeeltelijk over naar de recreatie, die sterk groeide.

De Tuinbouwschool in Haamstede sloot in 1960 haar deuren. De Proeftuin hield het langer vol, maar ook daarvoor kwam in 2013 het moment om het complex te verkopen. Met de opbrengst werden initiatieven in de Westhoek ondersteund. Dankbaar aanvaard werd die steun door de Stichting Sophie, die de kampeerwagen bij de Kampweg in stand houdt. Deze was eigendom van het echtpaar Booy-van Randwijck; prinses Beatrix logeerde er in haar jeugdjaren.

Voor een tastbaar aandenken namen voorzitter Cor Kooman en secretaris Hans Dalebout, twee van de drie laatst overgebleven bestuursleden van Fruitgaard Vereniging De Proeftuin, contact op met beeldend kunstenaar Vincent Krans. Zijn kunstwerk is een blikvanger en een mooie verwijzing naar wat eens de trots van de Westhoek was. Het kreeg een mooie plek en wie het kunstwerk van dichtbij bekijkt, ziet de grapjes van de maker: een wormpje dat uit een van de appels tevoorschijn komt en een vlinder die hier even rust. Op 3 juli 2020 werd het beeld door de beide bestuursleden onthuld. Het werd gegoten bij bronsgieterij Volkers in Geldermalsen en Timmerman Natuursteen maakte de sokkel uit Belgisch hardsteen.

Vincent Krans heeft de totstandkoming van het kunstwerk op voorbeeldige wijze vastgelegd in een gebonden boekje en Otto Krans heeft de lay-out verzorgd. Het is in een kleine oplage verschenen. Geïnteresseerden kunnen het bestellen door een mail te sturen naar vincentkrans@gmail.com. De uitgave kost € 19,50 inclusief verzendkosten. Als extraatje krijgen de bestellers een gesigneerd exemplaar.

Meer nieuws