Wim Klaassen

Kruip de boom in!

De titel van één van de mooiste verhalen in de bundel ‘Onze voorouders’ van Italo Calvino is: ‘De baron in de bomen.’ Het verhaal wordt verteld door het achtjarige broertje van de twaalfjarige Cosimo Piovasco van Rondò. Cosimo krijgt alweer slakken te eten. Hij wordt heel boos. Vol afschuw schuift hij zijn bordje van zich af. Bekijk het maar, ik ben het meer dan zat. Vlamingen zeggen in zo’n gemoedstoestand: Kruip de boom in! Welnu, dat doet Cosimo nu zelf. Hij rent de grote tuin in, klimt meteen in de hem vertrouwde eik, roepend dat hij nooit meer naar beneden komt. Hij houdt woord. De huisnon brengt hem dagelijks eten. Lees maar hoe het Cosimo verder vergaat in zijn nieuwe woonst, slingerend van de ene boom naar de andere. Het verhaal speelt zich af in de 18^e eeuw. Toen was het veel gemakkelijker om van de ene naar de andere tak te bewegen, licht Calvino toe, want de wereld stond toen voller met bomen. De werkelijkheid heeft de fictie ingehaald.

In Vijverhofstraat in Rotterdam-Noord kapt de gemeente twintig gezonde acacia’s, omdat de riolering wordt vernieuwd. Uit protest klom een bewoner in één van die bomen. Ook Zierikzee staat op gespannen voet met bomen in beeld. Het schrikbeeld van het Havenplein hangt boven de Oude Haven. Ieder verzet zich op zijn eigen manier. Iemand opperde het idee om een kabouter in een van de winterlindes te zetten, met de tekst: Blijf van mijn huisje af! Sprookjesachtig mooi.

Het misverstand is een wijd verbreide vorm van communicatie. De raad nam op 29 oktober 2020 unaniem een initiatiefvoorstel aan, ter reparatie van het fiasco met het amendement over het plan om rauwelijks de bomen aan de Oude Haven te kappen. Die kap was noodzakelijk voor de kaderestauratie, werd beweerd, al bleek het eigenlijk meer te gaan om de staart van het aloude herinrichtingsplan. Dat plan was definitief, maar er komt een nog definitievere versie, van een ander Bureau. De beweerde noodzaak tot bomenkap vertoont dus trekken van een alternatief feit. Als zo vaak is het belangrijk om te weten wat er juist níet gecommuniceerd wordt. De protesten tegen de Omgevingsvergunningen voor de kaderestauratie en het rooien van de bomen lagen in de rede. Het college heeft alle ingediende zienswijzen afgewezen. Tegen die afwijzing en tegen de Omgevingsvergunning voor de bomenkap staat nu alleen nog een beroep open bij de bestuursrechter.

De nieuwe Omgevingswet veronderstelt in besluitvorming bewonersparticipatie, iets anders dus als informatie over wat al is besloten. Volgens het initiatiefvoorstel is er een bewonerscommissie samengesteld, met als opdracht nader onderzoek naar de methodiek van de restauratie en in het kader daarvan naar de risico’s van die werkwijze voor de conditie van de kade (instortingsgevaar), van de monumenten (funderingen) en van de bomen (kansen op behoud). De slotconclusies van dat onderzoek worden voorgelegd aan de raad en dienen als basis voor heroverweging van eerder genomen besluiten. Toets alles en behoud het goede.

Wim Klaassen