Dat hep gestaan op feesboek

Mijn leraar natuurkunde op het Pieter Zeemanlyceum was een vleesgeworden instituut. Het was een bijzondere ervaring om hem mee te maken. Educatie had niet echt zijn belangstelling. Naarmate het eindexamen naderde, toog de klas zelf hard aan de slag. De eindexamenscores bleken steeds bovengemiddeld positief. Leren komt vooral op jezelf aan. Zo is het leven.
Even opmerkelijk als zijn lesmethode was zijn gegoochel met rapportcijfers. Bollebozen mochten van hem nu en dan punten weggeven aan minder gelukkige klasgenoten. Dankzij deze vorm van altruïsme konden zij hun prestaties opvijzelen.
Eigenlijk was dit fenomeen een voorloper van de moderne handel in emissierechten, in quota. Of van het gesjoemel met de P(rogramma) A(aanpak) S(tikstof) uit 2015. Compensatie van te hoge CO2- en stikstofuitstoot-percentages met allerminst zekere besparingen in de toekomst of compensatie van uitstoot door aanplant van boompjes. Dol zijn we nog steeds op dergelijke zoenoffers, onze behoefte ten spijt aan overzichtelijke verbanden, al dan niet met stikstofkaartjes.

De makke is dat de actuele grote stikstofproblematiek diverse oorzaken heeft. Bestuurlijk heeft men dit al decennia zien aankomen. Vanuit Den Haag en vanuit Brussel. Stelselmatig is ingrijpen kamerbreed gefrustreerd. Nu Leiden in last is, voelt niemand zich verantwoordelijk. Polderen is ook een vorm van ontlopen van verantwoordelijkheden. De uitspraak van de rechter ging over bescherming van die talrijke her en der verspreide (soms kleine) natuurgebieden. Dat west-Nederland boven de rivieren eigenlijk een kale randstad is, wordt liever veronachtzaamd. De regering wil de rechtstaat respecteren en volgt gelukkig niet de weg van de gemeente Utrecht. Utrecht negeert rechterlijke uitspraken en heeft als gevolg hiervan aan één inwoner tot nu toe al 930.000 euro aan dwangsommen uitbetaald. Over vertrouwen in de overheid gesproken.
Maar de stikstofproblematiek gaat niet alleen over natuurbehoud. Bodem- en drinkwaterkwaliteit, luchtkwaliteit, gezondheid en zo meer. Formule-I races zijn wél gezond, het gedrag van Max-supporters en hooligans daargelaten.

Complot-wappies wakkeren het protest aan met hulp van zich profilerende politici. De Tovenaarsleerlingen van Trump baseren zich op open bronnen. ‘Dat hep gestaan op Feesboek’ is een kaartspel. Het is een hilarische partygame, gebaseerd op uitspraken die zijn geplukt van internet.
Een reporter van Nieuwsuur vroeg aan een echtpaar dat ook een omgekeerde nationale driekleur had opgehangen: ‘Waarom die omgekeerde vlag?’ ‘Sympathie voor Oekraïne’, antwoordde de protesterende man. Waarna zich deze verhelderende conversatie ontspon: ‘Stikstof!’ onderbrak zijn vrouw haar man. ‘Hè?’ ’Die vlag is voor de stikstofprotesten’. ‘Hè?’ ’Voor de boeren’. ‘O’. ‘Ja.’ Veel onbestemde gevoelens van onbehagen.

Waarom zitten belanghebbenden zoals de veevoederindustrie, de zuivelindustrie en de Rabobank eigenlijk niet aan tafel? Verschuilen zij zich achter de boeren, hun pionnen?

Wim KLaassen