Afbeelding

Nawerking

Column

We stonden op 4 mei weer bij het oorlogsmonument. Het was een goede herdenking met een uitstekende redevoering van onze burgemeester, die natuurlijk de oorlog in Oekraïne er bij haalde. En na het taptoesignaal werd het stil, heel stil. In die stilte hoorden we allemaal de vogels fluiten, als teken dat het leven doorgaat. Wat ben ik blij dat de gemeente het oude Corneliagebouw heeft klaargemaakt voor de vluchtelingen uit Oekraïne. Daarmee is in elk geval een klein deel van een veel groter probleem opgelost. We kennen vast wel allemaal de televisiespot: je haalt een kind uit de oorlog, maar hoe haal je de oorlog uit een kind? Zelf heb ik de nawerking van zo’n gebeuren op kleine schaal meegemaakt. Ik woonde in de Tweede Wereldoorlog in Nijmegen. Die stad werd gebombardeerd door de Amerikanen, net toen velen op weg waren naar school of naar hun werk. Een vergissingsbombardement, daar kunnen meerdere steden over meepraten. Natuurlijk waren we veel blijer, toen we op 17 september als onderdeel van de operatie Market Garden bij Arnhem bevrijd werden. Daarna begon, door de mislukking van dat plan van Montgomery, een tijd tot 5 mei als frontstad. Over en weer werd met granaten naar elkaar geschoten. Juist toen hebben we lang in de kelder geslapen, want een luchtalarm kwam er niet bij die granaatbeschietingen. Dat akelige geluid van luchtalarm hoorde je als er vliegtuigen aan kwamen. Toen ik in Renesse kwam begin 1955 stonden er nog bunkers. Eigenlijk ging ik daar nooit in, maar bij een wandeling op een zaterdagochtend liep ik er zo maar eens doorheen. En net op dat moment ging het “luchtalarm”. De schrik schoot door me heen, ik voelde het in mijn buik. Tot ik me enkele ogenblikken later realiseerde dat het gewoon het geluid was wat je elke zaterdag om 12 uur hoorde. Zoals je dat nu hoort elke eerste maandag van de maand. Heel gewoon, het doet je niets. Maar de plek toen haalde de herinnering uit het onbewuste. Nog een voorbeeld. Ik reed in mijn auto op de Lage Zoom in dichte mist. Dus reed iedereen heel langzaam. Desondanks knalde ik op een kruising op een andere auto. Daarna kreeg ik elke keer als ik die kruising naderde dat rare gevoel in mijn buik. Zo’n ervaring blijft kennelijk lang in je lichaam zitten. Bij mij is het gelukkig een onschuldige nawee, maar we weten natuurlijk allemaal dat er veel mensen zijn die nog in een nawerking zitten. Slapeloze nachten, nare dromen, psychische klachten enz. Hoe lang zal de huidige oorlog nog duren? Hoeveel slachtoffers zullen er nog bijkomen, ook als ze de ellende konden ontvluchten? Ik heb grote bewondering voor de mensen die woonruimte beschikbaar stellen voor de vluchtelingen, want het is een zware zorg die je op je neemt. Daarom is het beter als ze samen ergens kunnen wonen, bijv. in de vroegere Cornelia!

Meer nieuws