Schijnlogica

Vergeef me, het wordt even wat ingewikkeld. Maar ik wil het even kwijt.

Ik hoor steeds vaker dat mensen niet kunnen geloven vanwege één ding: Als je wieg in Afghanistan had gestaan, was je een Moslim geweest. Met deftige woorden: Het christelijk geloof heeft een unieke waarheidsclaim, die weerlegd wordt met het gegeven dat je als mens geen eerlijke keus hebt. Het lijkt een waarheid als een koe. Het geloof kan niet kloppen als je geen eerlijke kans hebt gehad om er in te gaan geloven. Dus: het geloof is onzin.

Drie dingen kloppen niet aan deze redenering. Allereerst: laten we het eens vergelijken met andere dingen waar we heilig van overtuigd zijn. We geloven toch dat vrijheid en democratie de beste manier van leven bieden? Zijn we er niet van overtuigd dat vrije toegang tot gezondheidszorg de beste manier is om met burgers om te gaan? Dan kan ik ook zeggen: wie zegt dat dat klopt? Als je in China was geboren was je waarschijnlijk communist. En als je wieg in Burkina Faso had gestaan was de kans groot dat je 20 kilometer moest lopen om een dokter te vinden die je zelf moet betalen. Maar dat betekent toch niet dat alle regeringsvormen en vormen van gezondheidszorg één pot nat zijn? Of dat de één niet beter is dan de ander?

Ten tweede: Laten we het vorige punt nog iets scherper aanzetten: Als je in Rusland was geboren dan was je waarschijnlijk vóór de oorlog tegen Oekraïne geweest. Sterker nog: als je op 7 oktober 1952 in Leningrad was geboren was de kans groot dat je Vladimir Poetin heette. Dan had je nu een oorlog gestart. Dat is een vreemde redenering. Die botst met andere heilige opvattingen: dat we allemaal een vrije keus hebben kun je nog altijd een andere weg kiezen.

Ten derde zit er een gedachte onder. Dat waar je geboren wordt een soort kansspel is. En dat iedereen dezelfde kans heeft. God trekt uit de bingobal mensen die daar of daar geboren worden. Maar dat weet je helemaal niet. We weten niet of er een gedachte achter zit wie waar geboren wordt. Bovendien: waar je wordt geboren hoeft voor geloof tegenwoordig weinig uit te maken. Het zijn juist de armen zoals in Zuid-Amerika, waar de Paus vandaag komt, die vast geloven.

Al deze argumenten overtuigen je vast niet als je geloof toch al achterhaald vindt. Ik wilde het alleen maar even kwijt.

Leon de Borst