Wijsheid vooraf

Kieskompas heeft onderzoek gedaan onder bezoekers van de eigen site naar het vertrouwen in de politiek. Daarover berichtte Trouw. Vrije Stemmen signaleerde dat het vertrouwen in de lokale politiek in onze regio tot de laagste in ons land wordt gerekend. Krijg dat vertrouwen in de overheid maar eens terug, kopte Trouw. Een goede vraag.

Conclusies uit onderzoeksrapporten blijven meestal zonder veel gevolgen. Koningin-moeder Emma opende in 1929 de speciale telefoonlijn naar Nederlandsch-Indië met de woorden: Hallo Bandung, hoort u mij? Dat zeg ik soms ook als een kwartje maar niet wil vallen.

Ook nu dus weer. Zelfs de meest ervaren schutter kan een doel dat er niet is onmogelijk treffen, zei Tsjechov. Want welk doel beoogt men eigenlijk met al die onderzoeken? Immers, conclusies worden nogal eens becommentarieerd met: dat doen we a’ (rapport TU Delft) of dat is wijsheid achteraf (rapport corona-aanpak). Jeroen Dijsselbloem maakte korte metten met het verwijt van wijsheid achteraf. Zeker, zei hij, maar wel wijsheid.

Wijsheid vooraf, dat is het doel, helaas te vaak gericht aan dovemans oren. Laten die oren nu eens een belangrijke oorzaak zijn van de vertrouwenscrisis.
Burgerparticipatie kan helpen, mits die burgers serieus worden genomen. Hun inbreng moet worden gewogen op grond van aangevoerde feiten en niet worden afgedaan met dat is maar een mening (van iemand zonder de macht). Zoals de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden samenvatte: Niets is zo frustrerend als een participatietraject dat niet echt is.

Zo gaat alles z’n gangetje, en wee hem die vraagt: Waarom? (Nescio).
Uitvoering van de raadsopdracht aan de burgemeester van 12 november 2020 om uitwerking te geven aan zijn wettelijke bevoegdheid om de interne bestuurskracht binnen het college en het ambtelijk apparaat te bevorderen blijft uit. Roept u maar in de woestijn.
Het rapport van de Rekenkamer over inkoopprojecten geeft inzicht in de bestuursstijl van onze gemeente: eerst een globaal plan, dan een budget (zonder serieuze post onvoorzien), subsidie aanvragen en dan een definitief plan uitwerken. Stroppen worden meerwerk, beoordeelt de aannemer. Tekort aan subsidie.
De auditcommissie buigt zich hopelijk ook over de signalering door de Rekenkamer dat het in de organisatie schort aan goed risicomanagement, aan juridische expertise en aan goede aansturing. Kostenbeheersing heeft weinig prioriteit. Goed functioneren van de ambtelijke organisatie is heel fundamenteel, want het college en de raad moeten daarop kunnen vertrouwen. De actuele vacature voor gemeentesecretaris is de kans om de interne organisatie nu eindelijk eens grondig op de schop te nemen. Maar dan wel graag na doorlichting van de organisatie door een gerenommeerd extern onderzoeksbureau. Dat zou een voorbeeld zijn van een verantwoord inkoopproject. En vooral een passend cadeau van de gemeente aan haar inwoners, ter viering van het 25-jarig jubileum. Zeker, een mooi voorbeeld van wijsheid vooraf.

Wim Klaassen