Zeeuwse heide bergt historie schijnvliegveld in zich

Prachtige paarse struikheide, aan de Vroonweg bij het Biesterveldwegje, waar je ook maar kijkt. Jaap den Hollander uit Haamstede loopt hier bijna dagelijks, vaak in gezelschap van Haamstede-kenner Wim de Vrieze. Eigenlijk zou je zo’n uitgestrekt heideveld hier niet verwachten, maar meer in het midden van Nederland. Dat klopt, want dit heidegebied is niet op een natuurlijke wijze ontstaan, legt Jaap den Hollander uit.

Op deze plek werd namelijk in het begin van de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers een schijnvliegveld of dummy vliegveld aangelegd om de geallieerden om de tuin te leiden. Zo werd de aandacht succesvol afgeleid van Vliegveld Haamstede. Ook dit schijnvliegveld werd ooit gebombardeerd. Er waren destijds tientallen van deze schijnvliegvelden in heel Nederland, compleet met nummering.
De vliegvelden waren soms uitgerust met valse startbanen en nepgebouwen, maar altijd met houten vliegtuigen. Op het huidige heideveld bevond zich vroeger Schein-Flugplatz 33 (SF-33), compleet met dummy-vliegtuigen en verlichting die de indruk van baanverlichting moest wekken. Ook bij Colijnsplaat en Ouddorp waren er schijnvliegvelden. Vooral in het begin van de oorlog hadden de schijnvliegvelden best succes. Van 23 november 1940 tot en met 22 november 1942 bombardeerde de RAF de echte vliegvelden in Nederland ongeveer honderd keer, terwijl de Scheinflugplätze maar liefst 117 keer werden aangevallen. Volgens anekdotes zouden de Engelsen, zodra ze wisten van deze dummy-vliegvelden, de nepvliegtuigen hebben gebombardeerd met houten bommen. Er is lang naar de oorsprong van dit verhaal gezocht, maar het blijft betwist. Uit bronnen blijkt wel dat de geallieerden uiteindelijk wisten van deze decoy-vliegvelden.
Vliegveld Haamstede zelf werd in 1931 geopend onder de naam Vliegveld Westenschouwen. In september 1939 werd de vliegeropleiding van de Militaire Luchtvaart van Soesterberg naar Haamstede verplaatst en vanaf 13 maart 1940 werd het een militair vliegveld. Na de capitulatie gebruikten de Duitsers het vliegveld voor de verdediging van hun schepen voor de kust. In september 1943 werd Vliegveld Haamstede opgeheven door de Luftwaffe. Het vliegveld én het schijnvliegveld werden onbruikbaar gemaakt voor geallieerde landingen met greppels en rechtopstaande palen met prikkeldraad.
Al in de zeventiende eeuw groeide er bij Haamstede, maar ook op meer plekken langs de Zeeuwse kust, heide. Door de uitbreiding van de landbouw verdween de heide. Doordat het schijnvliegveld tijdens de oorlog gebombardeerd werd, kwamen de zaadjes weer boven. In 2000 plagde Staatsbosbeheer het gebied af en zo ontstond het begin van het huidige heidegebied.
Door de regen van de afgelopen maanden doet de heide het extra goed en de komende weken worden de velden alleen maar uitbundiger paars: een bezoek waard dus. Het is een prachtig gezicht, die 25 hectare heide, met zoemende insecten en in de avond de daarop jagende zwaluwen. In de verte hoor en zie je de Shetlandpony’s, die dit gebied begrazen. Ook lopen bezoekers kans in de ochtend of avond reeën of damherten te zien op het veld. Het gebied blijft zo open doordat Staatsbosbeheer de jonge bomen, zoals de Amerikaanse vogelkers, verwijdert.
Bezoekers moeten wel op de paden blijven, waarschuwt Staatsbosbeheer. Het zou mooi zijn als er een bankje bij het heideveld geplaatst wordt, met een bord erbij over de geschiedenis, opperde Jaap den Hollander al bij de directie van Staatsbosbeheer. Zo komen bezoekers het verhaal te weten van deze bijzondere plek. Het heideveld is te bereiken vanaf het parkeerterrein bij het Gadrabos, aan de Vroonweg.