Tinus Gieskes (1937-2021)

De overlijdensadvertentie van Tinus Gieskes heeft bij de wat oudere Zierikzeeënaars herinneringen opgeroepen, trouwens ook bij eilandgenoten. Tinus Gieskes was onze Zierikzeese orgelman. Het draaiorgel nam bij hem een grote plaats in. Bij velen zullen de klanken weer in de oren klinken als ze terugdenken aan onder meer de donderdagen wanneer het draaiorgel op de markt te horen was.

Bij Tinus Gieskes zat het in de familie. Opa Cees Rossen en zijn draaiorgel Neptunes genoten naam en faam. Even leek het er in 1969 op dat Zierikzee zonder orgel zou komen te zitten. Een ongeluk leek er een einde aan te maken. Maar na herstel ging het orgel naar Goeree-Overflakkee. Na het overlijden van opa Rossen pakte kleinzoon Tinus de draad op. Als kleine jongen had hij opa al vergezeld. In 1934 was de vader van Tinus naar Zierikzee gekomen. Albert Gieskes trouwde met een dochter van orgelman en scharenslijper Cees Rossen. Albert hielp zijn schoonvader met zijn orgel, dat door de stad werd getrokken met behulp van een paard. Orgeldraaien was nog handwerk en Albert had een stevige arm. Ook met het geldbakje rondgaan, was hem toevertrouwd.

Tinus, officieel Matheus Antonie, Gieskes was aanvankelijk werkzaam als chauffeur maar toen dat om gezondheidsredenen niet meer ging, zette Tinus de draaiorgeltraditie voort. Na een jaar proefdraaien, liet Tinus in Oosterhout een draaiorgel bouwen. Het was opnieuw een echt Zierikzees orgel met de drie poorten van Zierikzee erop geschilderd. Het draaien was inmiddels machinaal geworden. Vanaf 1977 strooide het orgel opnieuw zijn klanken uit in Zierikzee en over het eiland. Bij diverse gelegenheden was Tinus, vergezeld van zijn vrouw Ali, present, ook nog wel geassisteerd door hun twee dochters. Tinus wist zijn gezin naar waarde te schatten. Hij leverde daarvoor het beste bewijs door zijn orgel naar zijn vrouw en kinderen te noemen: Alanti. Al van zijn vrouw Ali, An van zijn oudste dochter Anka en Ti van de jongste dochter Tineke. Een prachtige vondst! Dat Ti ook bij Tinus hoort, was een mooie meevaller.

Een van de vaste momenten was de aanwezigheid van het draaiorgel van Tinus en Ali Gieskes als het schip ‘Prins Willem Alexander’ met patiënten, die een vaarvakantie genoten, afmeerde aan de Nieuwe Haven. Bij evenementen, zoals de toeristendagen, was draaiorgel Alanti een van de trekpleisters. Maar ook tijdens de markt op donderdag waren Tinus en Ali paraat. Niet altijd zat het mee en een enkele keer was Tinus in zijn wiek geschoten toen hem verboden werd te spelen tijdens het uur dat de beiaardier de klanken van het carillon liet horen. Juist op zulke momenten bleek de sympathie voor Tinus. Velen vonden de houding van de gemeente onjuist. Tinus hield overigens met veel zaken rekening. Voordat hij met zijn orgel op stap ging door de straten van Zierikzee keek hij de overlijdensadvertenties na. Een straat waar iemand overleden was, sloeg hij over. Een bijzonderheid was dat Tinus de orgelboeken zelf maakte. Hij beschikte over een apparaat om de gaten in te stansen. Voor een grapje was Tinus altijd wel te vinden, zoals het ’s morgens vroeg draaien van zijn orgel voor het huis van een stel dat de dag ervoor was getrouwd.

Al vele keren dacht Tinus aan stoppen, maar iedere keer weer kon hij de klanken van zijn orgel niet missen. Naast zijn draaiorgel had Tinus Gieskes nog een andere passie en dat was de duivensport. Bij de Postduivenvereniging Gevleugelde Vrienden zat hij in het bestuur. Zijn inzet als orgelman en als bestuurder waren in 2005 aanleiding voor zijn benoeming tot lid in de Orde van Oranje-Nassau.

Huib Uil