Doctor Inge Schipper

Vanaf 18 januari 2021 zijn we een nieuwe doctor rijk. Inge Schipper, werkzaam bij het Stadhuismuseum in Zierikzee, promoveerde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Met deze knappe prestatie feliciteren we de jonge doctor van harte.

Vanwege de beperkende maatregelen zijn de promotieplechtigheden momenteel digitaal. Bij promoties van de Vrije Universiteit zit iedereen thuis, behalve de pedel, de functionaris die de promoties in goede banen leidt en die twee woorden mag zeggen aan het eind van de plechtigheid: Hora est – Het is tijd. Behalve dat alle betrokkenen achter hun beeldscherm zitten, verloopt de plechtigheid op dezelfde wijze. De plaatsvervangend rector opent de bijeenkomst waarna de promovendus een kwartier de gelegenheid krijgt te vertellen waarover haar studie gaat. Daarna mogen de opponenten vragen stellen. In het geval van Inge waren dat de Nederlanders Erika Kuijpers, hoofddocent bij de Vrije Universiteit; Herman Selderhuis, hoogleraar in Apeldoorn; Violet Soen, hoofddocent in Leuven en Andreas Mühling, hoogleraar in Trier.

De aspirant doctor kon goed uit de weg met de vragen die haar werden gesteld. Van hen kreeg Inge lof, maar nog meer van de promotor toen na beraad werd meegedeeld dat besloten was Inge Schipper de graad van doctor toe te kennen. Die promotor was professor Mirjam van Veen van de Vrije Universiteit; copromotor was prof. Jesse Spohnholz van de Washington State University. In de V.S. heeft Inge een tijd aan haar proefschrift gewerkt. De beide hoogleraren werken samen aan een internationaal onderzoek over geloofsvluchtelingen, die naar Duitsland uitweken en de relaties met de religieuze verhoudingen in de Nederlandse Republiek vanaf de tweede helft van de zestiende eeuw.

Het proefschrift heeft als titel ‘Over de grenzen van het geloof’. Het gaat in op de migranten die vanwege hun geloof vluchtten naar het hertogdom Kleef. Inge neemt ons mee naar de jaren waarin velen zich losmaakten van het oude Rooms-katholieke geloof en te maken kregen met vervolging en dat gecombineerd met de Opstand tegen de Spaanse koning. Vanuit onze contreien werd vooral uitgeweken naar Engeland. Inges onderzoek gaat de andere kant op, de geloofsvluchtelingen uit vooral Gelderland en Brabant die naar Kleef gingen. Hier kwamen de migranten terecht in relatief kleine steden. Het hertogdom was katholiek maar tot 1570 hadden zij een zekere vrijheid om hun gereformeerde geloof te belijden.

Aan de hand van vooral archiefstukken van kerkelijke en burgerlijke gemeenten kon Inge de grote lijnen achterhalen van het leven van deze geloofsvluchtelingen, die allemaal hetzelfde verlangen hadden: terugkeer naar het vaderland om daar in vrijheid hun geloof te belijden. Ze moesten steeds op hun hoede zijn. Iedere keer weer dreigde er gevaar en stonden ze voor vragen zoals waar hun kinderen veilig konden worden gedoopt en deel kon worden genomen aan het avondmaal.

Van de vier hoofdstukken in het proefschrift is het laatste het meest interessant. Daarin worden de tijd en de mensen tast- en voelbaar. Aan de hand van bewaard gebleven brieven van leden van de familie Van den Corput, thuishorend in Breda, weet Inge een indringend beeld op te roepen, bijvoorbeeld over de wijze waarop de familieleden probeerden contact te houden en hoe ze nieuws doorgaven.

Zijn er lijntjes naar Zierikzee? Jazeker. We lezen over Willem de Roovere en Cornelis Ymans, verwanten van de familie Van den Corput. Willem de Roovere was van 1580-1593 baljuw van Zierikzee. Cornelis Ymans was een Zierikzeeënaar, die in Breda terecht kwam en later naar Zierikzee terugkeerde. We kennen hem beter met zijn latere achternaam Van Zuijdtlant. We zijn blij dat Inge in hun spoor is gegaan en nu haar talenten hier kan inzetten.

Huib Uil