Afbeelding

De stamboomman door Gert Groenleer

Column

Gert Groenleer is sinds 2017 met pensioen. Geboren in Colijnsplaat kwam hij naar Zierikzee om na werk in de welzijnssector over te stappen naar het archiefwezen. Gert werd adjunct-streekarchivaris van Schouwen-Duiveland en Sint Philipsland. Later was hij kerkelijk archivaris in Kampen om tot slot twintig jaar gemeentearchivaris van Veenendaal te zijn. Van zijn hand verscheen een prachtig boekje. Inspiratie ervoor vond Gert in zijn jeugdjaren in Colijnsplaat.

De historische roman kreeg als titel mee: De stamboomman. Toen Gert erover vertelde, schoot me de hoofdpersoon weer in gedachten. Het was in de jaren zeventig en in Goes waar ik mijn loopbaan begon. Op de vergaderingen van de afdeling Zeeland van de Nederlandse Genealogische Vereniging, die toen werden gehouden in slot Ostende, later in de Prins van Oranje, heb ik hem ontmoet. Klein van formaat, sticulerend praten, gewapend met een sigaar (zoals zovelen in die dagen). De families in Colijnsplaat waren zijn specialiteit.

Gert heeft in zijn roman feit en fictie dooreen gemengd. Onze stamboomman figureert daarom onder een schuilnaam: Ko de Vos, een familienaam die veel in Colijn voorkomt. Ook andere bekende personages kregen een andere naam. Voor kenners en leeftijdgenoten uit het noordelijk dorp van Noord-Beveland is het niet moeilijk de echte namen te noemen. Van een deel van de dorpsbewoners lezen we hun bijnaam. Krijn de post en Kee Onheil zijn daar voorbeelden van. Het verhaal speelt in 1964. Ko de Vos is de hoofdpersoon en we volgen hem in de ouderlijke boerderij, het dorp Colijnsplaat, de kerkdienst, het gemeentehuis te Kortgene waar hij de akten van de burgerlijke stand doorneemt.

Als rode draad speelt door het verhaal de bestemming van de genealogische verzameling van Ko waarvoor de rijksarchivaris in Middelburg belangstelling heeft getoond. Maar zijn hele verzameling meegeven, nee, daar is Ko niet aan toe, daarin gesteund door zijn vader. Maar een aantal families meegeven waar hij toch niets meer aan doet, nu ja, dat kan wel. Het is ook niet erg. Ko heeft alles in zijn hoofd zitten. Wie hij ook in zijn dorp ontmoet, Ko weet moeiteloos de stamvader en allerlei details van de familie op te noemen.

Ko is het prototype van de dorpsfiguur. Iedereen kende hem, plaagde hem wel eens, maar niemand twijfelde aan Ko's goede bedoelingen. Bovendien deelde Ko graag wat hij had met anderen. Het goedmoedige type dat ongeschikt was voor regulier werk, niets kwaad in de zin had en op zijn eigen wijze vorm gaf aan het leven. De horizon van Ko strekte zich niet verder dan wat vanaf een hoog punt te zien was. Daar viel ook Zierikzee onder en zo zien we Ko op bezoek gaan bij een oom en tante. Ze wonen in de Lange Sint Janstraat. De humor van de auteur kennend, zal het niemand verbazen dat het dit huisje was waar Gert en Janny Groenleer in hun Zierikzeese tijd woonden. Van Gerts humor hebben de ambtenaren in Zierikzee weet want in zijn tijd was hij de vaste huisconferencier. Onder meer bij het afscheid van burgemeester De Meester blikte Gert op onnavolgbare wijze terug zodat het eeuwenoude stadhuis bewoog onder de lachsalvo's.

Het debuut van de oud-archivaris is er een die doet verlangen naar meer. Gerts mooie stijl, met onderkoelde humor, herkenbare situaties en een onverwacht slot maken het lezen van dit boek tot een groot genoegen. De omslag is ook van de hand van een oud-inwoner van Colijnsplaat. Van harte aanbevolen!

Huib Uil

Meer nieuws