Kitesurfen enorm populair

Algemeen

Sinds half mei is kitesurfen officieel toegestaan bij Noord-Beveland. Daarmee wordt voor het eerst afgeweken van het totale verbod op kitesurfen dat geldt voor het beschermde Nationaal Park Oosterschelde. De Nederlandse Kitesurf Vereniging (NKV) hoopt dat er in de Oosterschelde nog meer kitesurflocaties worden aangewezen, evenals in de Grevelingen, waar het verbod nog onverkort geldt. Intussen trekken individuele kitesurfers zich niets aan van alle verbodsregels. Zij kitesurfen er illegaal en lustig op los, in beide Deltawateren. [banner] De zomer nadert weer en dat betekent dat kitesurfers weer in grote aantallen naar Zeeland komen. Zodra de wind gunstig waait, stappen zij op hun surfplanken en laten zij zich met virtuoze souplesse door hun vliegers over het water trekken. Bij Schouwen-Duiveland beschikken deze sporters op slechts één officiële, buitendijkse spot: bij strandpaviljoen De Kous, halverwege de Brouwersdam. Dit is meteen ook de op één na grootste locatie van Europa. Op sommige dagen kunnen er wel driehonderd kites tegelijk zien rondwervelen; een adembenemend spektakel.Maar kitesurfers die de onvoorspelbare zee vrezen of de Brouwersdam te druk vinden, mijden deze locatie. Zij zoeken de binnenwateren op, de Grevelingen en Oosterschelde. Hoewel kitesurfen daar nergens is toegestaan, en evenmin officieel wordt gedoogd, deert dat de kitesurfers niet: ze gaan gewoon illegaal hun gang. Een oplettende waarnemer herkent de favoriete locaties al van verre, door de driftig slingerende vliegers: bij Battenoord bijvoorbeeld, aan weerszijden van de Grevelingendam en bij Ouwerkerk. Tot begin 2008 konden kitesurfers op de Grevelingen nog onbeboet beschikken over een ‘gedoogplek’, het gemeentestrandje van Herkingen. Maar in februari liet de natuur- en recreatieschap de Grevelingen er verbodsborden plaatsen, en sindsdien worden kitesurfers er geweerd. Vanaf 15 mei hoeven kitesurfers niet meer bang te zijn voor controles, althans niet in de Oosterschelde: bij de noordrand van Noord-Beveland kan veilig en legaal gekitesurft worden, vlakbij de Roompot Marina. Deze locatie is het eerste kitesurfgebied in Nederland, met een ontheffing op grond van het BPR, het Binnenvaart Politie Reglement, dat in 2004 is vernieuwd, en het leven van de enthousiaste kitesurfers behoorlijk frustreert, vinden zij. Anderzijds zijn milieuverenigingen juist erg in hun schik met dit ‘beleidsinstrument’.Nu de waterrecreanten weer massaal oprukken naar Schouwen-Duiveland, gaat ‘Wereldregio’ in deze reportage na of er gerede kans is dat de illegale kitesurfspots legaal worden, en hoe het overleg tussen voor- en tegenstanders verloopt. Het geduchte binnenvaartpolitiereglement bevat de verkeersregels voor de beroepsvaart en gebruikers van binnenwateren. Enkele jaren geleden is dit BPR aangevuld met een artikel dat het kitesurfen verbiedt. Rijkswaterstaat kan, op louter nautische gronden, een ontheffing verlenen en gebieden aanwijzen waar kitesurfen nog wel is toegestaan. In zo’n geval wordt vooral gekeken of het kitesurfen risico’s oplevert voor de andere gebruikers van de vaarweg.Een ontheffing kan niet zomaar worden gegeven. In de Delta moet het kitesurfen ook nog getoetst moet worden aan de Natuurbeschermingswet 1998 (NB-wet). Zowel de Grevelingen als de Oosterschelde is namelijk toekomstig Natura 2000-gebied. Zegt Jan van Gorp, voorlichter van Rijkswaterstaat Zeeland: “Nautisch en natuurkundig is het een ingewikkeld verhaal, met de BPR, de NB-wet en Natura-2000.” In het geval van de Roompot kon er een vergunning worden afgegeven. Natuurbelangen ‘verzetten zich hier niet’, zoals dat in ambtelijk Esperanto heet, tegen de kitesurfactiviteiten. Maar elders op de Oosterschelde, en op de Grevelingen, is er na jaren van wachten nog steeds geen officiële spot aangewezen, tot verontwaardiging van de Nederlandse Kitesurf Vereniging. Want die wil voor alles duidelijkheid, voor de kitesurfers én voor de handhavende instanties: waar mag het wel en waar niet?   De NKV heeft ontheffingen aangevraagd voor de Grevelingendam en Herkingen, vertelt regiovertegenwoordiger André Poldervaart uit Oude-Tonge. Die worden almaar niet toegewezen, maar ook niet afgewezen. De verwarring houdt zo aan. Poldervaart vergelijkt het overleg met waden door stroop.Formeel zou het geen onoverkomelijk probleem moeten zijn om kitesurfers een bepaalde, legale locatie te gunnen, is de indruk die milieu-instanties wekken. Gijs van Zonneveld, medewerker van de Zeeuwse Milieufederatie, laat vanuit Goes opgeruimd weten: “Wij zijn van mening dat er plekken te vinden zijn waar gekite kan worden, zonder dat het de natuur in de weg zit, zowel op de Grevelingen als op de Oosterschelde.”“Hierover kunnen kite-vereniging en (lokale) natuurorganisaties afspraken maken”’, vervolgt hij. “Uitgangspunt kan daarbij zijn dat er niet in ondiep water wordt gekite, aangezien dat de plekken zijn waar vooral de vogels rusten en foerageren. Wij dringen er op aan dat snel bekeken wordt op welke locaties gekite kan worden en dat daarop besluitvorming volgt, zodat iedereen weet waar hij aan toe is.”Ook Van Zonneveld ziet liever dat de illegale kitesurfspots verdwijnen, en geeft toe dat deze ongewenste praktijk nu al lange jaren vruchtbaar voortduurt. “Kitesurfen is een relatief nieuwe sport. Daarom heeft het nog geen plek gekregen in het beleid. Helaas duurt die situatie al enige jaren. En doordat beleid ontbreekt, wordt er niet gecontroleerd en wordt er gekite op locaties, waar dat, vanuit het belang dat de Milieufederatie behartigt, beter niet zou kunnen gebeuren.”Het Nationaal Park Oosterschelde is ook niet op voorhand tegenstander van kitesurfen, zegt Rûna Kuller, de coördinator voorlichting en educatie. Kuller wijst op de Roompot-locatie die er nu is en meldt verder: “Wij wachten als nationaal park de voorstellen af van Rijkswaterstaat voor eventuele ándere gebieden om te kitesurfen in de Oosterschelde. Naar onze mening dient nauwkeurig onderzocht en bekeken te worden waar verder nog ruimte is voor kitesurfen.”Dit klinkt niet alsof er grote hindernissen zijn, maar André Poldervaart schetst een ander beeld. “Het kitesurfen in onze regio is een lastige en gevoelige zaak. Natuurbelangen spelen hier zeker een rol. Het punt is alleen dat dit volgens mij een beetje aan het doorslaan is.” Samen met Bart Remie, algemeen bestuurslid van de NKV, licht Poldervaart toe waarom het kitesurfen in Oosterschelde en Grevelingen steeds maar niet efficiënt wordt geregeld. Poldervaart noemt als belangrijke reden dat de natuur- en vogelverenigingen niet werkelijk met de NKV in gesprek lijken te willen komen. “Samen met Rijkswaterstaat en Groenservice Zuid-Holland (deze GZH is de beheerder van de Grevelingen, red.) proberen we de lijnen open te breken. Maar de verenigingen weigeren dit pertinent en houden de boot af. Het kitesurfen is voor deze mensen gewoon taboe. In hun beleving is er geen enkele ruimte voor, en dus hoeft er niet over gepraat te worden.”Maar die houding is riskant, vindt hij. “De realiteit is dat het een groeiende sport is, en dat de beoefenaars ervan toch gewoon het water op gaan. En zolang het niet goed is geregeld, doen ze dat gewoon waar ze willen. Het resultaat is dat de vogelaars ons als vrijbuiters zien, maar eerder is het te wijten aan het feit dat het niet goed geregeld is. De sport is inmiddels te groot om te negeren. Dat niet willen praten, irriteert mij.”Als voor kitesurfers enkele plekken worden aangewezen, is dat voor iedereen beter. De surfers, de natuurinstanties en de controleurs weten dan glashelder hoe het zit. Poldervaart: “Zolang er niets geregeld is, is handhaven lastig. En kunnen wij als NKV kitesurfers ook niet aanspreken op ongewenst gedrag. We kunnen ze niet wijzen op regels, en we kunnen ze niet naar officiële locaties verwijzen. Niemand kan zich in feite ergens op beroepen. Dus surfers gaan gewoon ergens naar toe. Ik snap dat wel, maar ik heb alles liever netjes geregeld.” Ook bestuurslid Bart Remie ervaart bij lokale milieuverenigingen “een gebrek aan welwillendhei d om ook maar een dialoog aan te gaan” over kitesurflocaties. Hij wijst erop dat zij zich steeds beroepen op de noodzaak tot toetsing op natuurwaarden, de voorwaarde ingaat als een BPR-ontheffing wordt aangevraagd op een kitesurflocatie waarvoor de Natuurbeschermingswet geldt. Deze toetsing, benadrukt Remie, “is erg lastig en duur en is bovendien voor de verantwoordelijkheid van de aanvrager, de kiters dus”.Milieuverenigingen weten dat de toetsing er daarom dikwijls niet van zal komen en blokkeren daarmee de komst van kitesurflocaties. “Door op deze manier de poot stijf te houden, voorkomen ze in ieder geval dat er legaal gesurft kan worden”, verwijt Remie ze. Het kan nog absurder, besluit hij. “De provincie kan best willen dat er een kitesurflocatie komt. Maar als een vergunning wordt afgegeven, zullen de milieupartijen direct bezwaar maken op grond van een gebrek aan officiële toetsing. En omdat de provincie verwacht dat deze partijen bezwaar zullen maken, geeft ze dan maar geen vergunning af.” Zo ontstaat er een patstelling en zo kan het gebeuren dat kitesurfers deze zomer opnieuw “helaas zullen uitwijken naar meerdere illegale plekken” rond Schouwen-Duiveland – plekken die volgens Remie “vanuit verschillende standpunten gezien soms ongeschikt zijn”. Poldervaart wil ten slotte nuanceren dat het kitesurfen officieel nergens wordt gedoogd. “Rijkswaterstaat”, zegt hij, “is hard bezig met het opstellen van de beheersplannen in het kader van Natura2000. De Grevelingendam, aan de Grevelingenkant, wordt daarbij als locatie genoemd voor zogenaamd bestaand gebruik. De strategie is dat we op deze manier deze locatie officieel kunnen maken. Dit zal echter ook weer een hele poos duren. In de tussentijd kunnen we wel gewoon gebruik maken van deze locatie, hoewel we dat natuurlijk nooit formeel te horen hebben gekregen. Overigens proberen we ook de locaties Grevelingendam Krammer-zijde en Ouwerkerk (Oosterschelde) op de lijst van ‘bestaand gebruik’ te krijgen.” Met deze nunancering is de situatie er nog warriger op geworden, behalve voor de kitesurfers: ze gorden de vliegertouwen om, en scheren weg. 

Meer nieuws