Steeds minder koeien in de wei op Schouwen-Duiveland

Gemeente verplicht melkveehouders tot weidegang, maar volgens dierenarts Ingeborg Buitink neemt het aantal grazende koeien zichtbaar af De campagne van de Stichting Wakker Dier om op Schouwen-Duiveland meer koeien in de wei te krijgen, is mislukt. Volgens de Zierikzeese -dierenarts Ingeborg Buitink, die al jaren -vrijwel dagelijks over het eiland trekt, houden steeds meer melk-veehouders hun koeien binnen en worden de weilanden steeds leger. ,,Het is er niet beter op geworden, eerder slechter,” signaleert zij.De gemeente Schouwen-Duiveland -verplicht bij bouwaanvragen voor stallen bij melkveehouderijen tot “weidegang”, zoals het laten loslopen van koeien in de wei ambtelijk heet. Maar op dit vereiste is vrijstelling mogelijk, bijvoorbeeld als de bedrijfssituatie weidegang niet mogelijk maakt. In de praktijk maakt de gemeentelijke verplichting echter niet uit: koeien verdwijnen op Schouwen-Duiveland zienderogen uit het landschap. [banner] Vijf jaar geleden maakte de Stichting Wakker Dier met tromgeroffel bekend dat zij een klinkend succes had geboekt. Zestig Nederlandse gemeenten had de stichting aangeschreven, met het -verzoek om via het aanpassen van bestemmingsplannen voor het buitengebied, boeren voortaan te dwingen hun koeien buiten te laten grazen. Een koe, oordeelt Wakker Dier, hóórt in de wei. Niet alleen om het Hollandse -landschap “kleur te geven”, maar vooral ook omdat een koe zich in de wei ,,het lekkerst voelt”.Vier gemeenten reageerden op de campagne van de stichting: Oostburg, Barendrecht, Wassenaar en Schouwen-Duiveland. Zij zegden toe om tot -weidegang te verplichten, bij -boerenbedrijven die nieuwe stallen -bouwen of gaan verbouwen. Wakker Dier was ingenomen met dit resultaat, omdat zij hiermee hoopt de trend om te buigen dat steeds meer koeien uit de wei worden weggehouden. Nu al staat 15% van het nationale koeienbestand -achter de staldeuren; volgens neerslachtige berekeningen loopt dit in de toekomst op tot zestig, of zelfs tachtig procent.De balans na vijf jaar opmakend, informeerde ‘Wereldregio’ bij de gemeente of de strenge regels voor weidegang ook tot meer koeien in de Schouwen-Duivelandse weiden hebben geleid. Daar is strikt genomen geen zicht op, liet -voorlichter Geert van Breugel weten. ,,Ik vind dat het toegenomen is, maar mijn buurman misschien niet. Het is -subjectief en er zijn ook geen officiële cijfers van.”Bij gebrek aan betrouwbare cijfers, -vervolgde hij, ,,zouden wij op het eiland moeten gaan koekeloeren, en dat doen we natuurlijk niet”. Afsluitend: ,,We kunnen dus geen zinnig antwoord geven. En dat doen we dus ook niet, omdat we daar anders op worden -afgerekend.” Gevraagd in hoeveel gevallen de gemeente in de afgelopen jaren dan -ontheffing op de verplichte weidegang heeft verleend, zei hij dit niet te weten.De Stichting Wakker Dier zelf blijkt niet te controleren hoe het er op Schouwen-Duiveland voorstaat met blije, -los-lopende koeien. Senior beleidsmedewerker Sjoerd van der Wouw geeft -desgevraagd als reden dat de andere gemeenten “het goede initiatief” van verplichte -weidegang niet wilden -overnemen. “Daar was geen animo voor, vooral niet in agrarische gemeenten, waar juist veel te bereiken viel omdat er veel melkveehouders zitten.”De stichting is er toen “gestopt” met de bestemmingsplancampagne en heeft sindsdien “het zicht verloren” op hoe het op Schouwen-Duiveland gaat. Samen met de Stichting Weidegang heeft Wakker Dier evenwel nog steeds -aandacht voor het onderwerp. Beide organisaties geven in een persbericht toe dat het aantal koeien in 2007 opnieuw is gedaald, maar blijven er op wijzen dat koeien graag de wei in willen. “Dat kun je het beste zien op de eerste weidedag in de lente: ze dansen van plezier.”Wakker Dier boekt nu andere -successen, zoals de gestage opmars van weidemelk in de winkelschappen. Vier supermarktketens zijn al voor hun huismerk over-geschakeld op zuivel van koeien die gegarandeerd in de wei hebben gelopen. In een uiterste poging de leegloop van weilanden te keren, gaat Wakker Dier nu ook weidekaas propageren.Dierenarts Ingeborg Buitink van de Dierenartsenpraktijk Schouwen-Duiveland zegt het maar meteen -glashelder: in de voorbije jaren zijn alleen maar minder koeien de wei ingestuurd. Dat is haar persoonlijke waarneming, en Buitink heeft recht van spreken: ze rijdt doorlopend over het ganse eiland. Ze heeft ook bedenkingen, zegt ze, bij de actie van Wakker Dier om per gemeente weidegang in regels te vatten.,,Ik vind het niet goed om dit per gemeente te doen. Als je melkvee-houders verplicht om hun koeien -buiten te zetten, heeft dat economische gevolgen voor hun bedrijven. Zoiets moet je landelijk regelen, -bijvoorbeeld via de melkfabrieken. Die zouden er -bijvoorbeeld voor kunnen zorgen dat de melkveehouders per liter een cent meer krijgen.” Directeur M. Bleijenberg van Wakker Dier vindt op dit punt dat de agrariërs de meerkosten van weidegang gewoon moeten doorberekenen aan de consument. ,,En die heeft het extra geld er wel voor over”, denkt hij.Buitink is persoonlijk voorstander van koeien in de wei. ,,Ik vind nog steeds dat de koe weidegang hoort te krijgen, zoals dat heet. Waarom? Omdat het voor de koe heerlijk is om in de wei te kunnen liggen. Het is goed voor het welzijn van de koe.”Maar maakt de stal of de wei iets uit voor de gezondheid van de koe? ,,Daar is niet makkelijk op te antwoorden”, zegt ze. ,,Er zijn tegenwoordig stallen, die zo modern zijn ingericht dat ze geen enkel nadeel betekenen voor de koe. Er is geen lichamelijk noodzaak om ze naar buiten te sturen. Het is zeker niet zo dat koeien die het hele jaar door in moderne -stallen verblijven zieker zijn dan koeien in de wei.”Een uitzondering vormen de -ouderwetse stallen. Buitink stelt voorop dat er ,,bijna geen stallen” meer zijn waar koeien -vastgebonden staan, maar nog altijd bestaan er stallen die ingericht zijn zoals dertig jaar geleden. ,,Stallen met ligboxen dus. Die stallen zijn vaak krap, de ligboxen zijn niet ruim genoeg, en het licht en de ventilatie zijn er onvoldoende. In zulke stallen heeft de koe lichamelijke ongemakken en dan is het lekker om in het voor jaar naar buiten te kunnen.”Koeien in de wei of juist niet is een kwestie die nog een nuance vergt, -benadrukt Buitink. “Huidige koeien moeten -topprestaties leveren. Om een idee te geven: tienduizend liter per jaar. Om zo’n topsporter te kunnen zijn, moet je heel gelijkmatig worden gevoed. Met pc’s is dat tegenwoordig allemaal -simpel te regelen. Maar bij de overgang van wintervoer in de stal naar zomervoer in de wei, en andersom, zie je dat er juist ziektes optreden. Naar buiten gaan -veroorzaakt veranderingen bij de koe, die haar vatbaar maken voor ziekte. Dus, het is een verhaal met vele kanten.”,,Ik kan me voorstellen”, vervolgt ze, ,,dat melkveehouders hun superkoeien liever binnenhouden. Dat geeft meer rust en de zekerheid dat ze goed -presteren. Geen misverstand: ik houd nog steeds van een koe in het weiland, maar ik weet maar al te goed welke voordelen én nadelen daaraan verbonden zijn. Om de onregelmatigheden van het klimaat – dan weer regen, dan weer zon – op te kunnen vangen, moet je een goede boer zijn. Buiten is moeilijker dan binnen.”