Free Vos (Zeeuwland) stopt er na veertig jaar mee

‘De politiek huppelt wat, maar de invloed is niet zo groot’

Tijdens het afscheidsinterview liggen er twee oude brieven voor hem op tafel. Eén van oud-voorzitter Coumou van toen nog Beter Wonen, die schrijft alle vertrouwen te hebben in de capaciteiten van Vos. En een brief van de medewerkers van Zeeuwland, die hun voorzitter bij diens 25-jarige bestuursjubileum de hemel in prijzen. Free Vos stopt er mee als voorzitter van woningbouwvereniging Zeeuwland. Veertig jaar zat hij in het bestuur, waarvan een groot deel als voorzitter. Hij laat een club achter met 4000 woningen in beheer. Toen hij aantrad waren het er nog maar 278.

Free Vos (oud-directeur van de SNS-bank in Zierikzee) heeft een imponerend geheugen. Alles lijkt hij zich nog in detail te kunnen herinneren. En dat schetst dan meteen de ontwikkelingen van het eiland in de laatste veertig jaar. Het waren in de jaren zestig de bedrijven Zeelandia en Smit-Bolnes, die verlegen zaten om woningen voor hun personeel.

Plan Buijse in Zierikzee (het wordt nog steeds plan genoemd – red) werd gebouwd en aansluitend werd Malta ontwikkeld. Toen Beter Wonen begin jaren zeventig de gemeentelijke woningen overnam, groeide het bedrijf pas echt door. Vos herinnert zich nog de ontploffing in Buijse (bij ijzerhandel Groenleer was een ontploffing). Het straatbeeld in de directe omgeving was er één van chaos en gebroken glas. ,,We hebben toen nog mensen in huis gehad,” herinnert Vos zich.

Het illustreert zijn betrokkenheid bij de woningbouwvereniging. Alle medewerkers kennen Vos in no time en er is geen bouwplaats, waar hij af en toe niet even aanloopt. ,,Maar ik heb nooit iemand voor de voeten gelopen. De directie niet en de medewerkers niet,” haast hij te zeggen. Hij haalt de brief tevoorschijn van de medewerkers, die hem bij zijn eerste jubileum alle lof toedichten. ,,Zie je?”

Vos gaat er prat op dat hij een sterke voorzitter is. ,,Ik ben wel sterk in leiding geven en vergaderen. Vergaderingen duren bij nooit langer dan een uur. Das een kwestie van goed voorbereiden. Dingen vooraf doorspreken,” zegt hij. Hij geeft toe dat er ook wel iets in zit van ,,in controll” willen zijn. Vos laat zich niet graag verrassen en door zijn betrokkenheid gebeurt dat ook niet snel.

Dat komt natuurlijk ook door het feit dat hij zolang bestuurslid van Zeeuwland is geweest. Een simpel rekensommetje leert, dat hij in die veertig jaar bijvoorbeeld met tien verschillende gemeenteraden te maken heeft gehad en met nog meer wethouders. Hij zag ze allemaal komen en praatte de wethouders snel bij over de stand van zaken. Hij lacht er een beetje bij. Vos heeft de politiek niet zo hoog op. ,,Het politieke circuit moet node in stand worden gehouden. De politiek huppelt wat, maar de invloed ervan is niet zo groot,” stelt hij. Vos heeft nooit de ambitie gehad de politiek in te gaan.

Maar zich bemoeien met het eiland, kan hij als geen ander. Daar had en heeft hij plezier in. Hij herinnert zich een vergadering met de toen nog zes burgemeesters van het eiland in een bovenzaaltje van Mondragon. ,,Toen al werd er gesproken over de ontsluiting van het eiland. We hadden het over een vierbaansweg. Maar de politiek heeft geen 100 procent invloed op deze zaken. Sturen kan de politiek wel.”

,,Weet wie er voor gezorgd heeft, dat Onderdak werd gebouwd?” vraagt hij met zekere trots. ,,Om geld van het rijk te krijgen moest er eerst 500.000 gulden bij elkaar gebracht worden. Ik zorgde ervoor dat er 518.000 gulden binnen kwam en Onderdak kon worden gebouwd.” Het illustreert Vos ten voeten uit. Hij is zich bewust van zijn positie op het eiland en doet er ook niet bescheiden over.

Maar op 31 december legt hij zijn voorzittershamer neer. ,,Ik ga eerst maar eens ruimen. Och, ik heb zo ontzettend veel dingen bewaard.” Eén ding dan toch niet. Vos opperde enige maanden geleden in deze krant, dat hij nog notulen had liggen, waaruit zou blijken dat Zeeuwland Mondragon mocht ontwikkelen. Korte tijd later trok Zeeuwland dat in en moet de woningbouwvereniging net als andere partijen meedingen naar het complex.

Theater wordt het niet meer ,,dat hebben we eigenlijk verkocht toen Goes de Mythe bouwde.” En ,,Ik kijk soms wel eens jaloers naar Goes en de polder van Bruinisse waar veel kleine bedrijven starten. Ik verwacht dan ook wel wat van de Ondernemerskring Schouwen-Duiveland.” Vos wil zich blijven inzetten voor het eiland. Schouwen-Duiveland open houden, aantrekkelijk maken voor bedrijven, en bouwen met een goede infrastructuur. Er wordt volop gebouwd, maar je zit nog jaren in de blubber.” Vos gaat vooral voor een rol op het gebied van maatschappelijk ondernemen, maar dan wel met rendement. Want het blijft een bankier natuurlijk.