Oosterscheldekering in canon van Nederlands landschap

Zeeuwse landschappen vertegenwoordigd op nationale erelijst en te zien op billboards in Apeldoorn

De Oosterscheldekering bij Schouwen-Duiveland is opgenomen in de Canon van het Nederlandse Landschap. Samen met nog 59 andere landschappen is dit Deltawerk gefotografeerd en afgebeeld op grote billboards van 4 bij 2,5 meter, die tot 28 september te zien zijn in de Apeldoornse Nettenfabriek. Zeeland is, net als de overige elf provincies, met vijf kenmerkende landschappen in de canon vertegenwoordigd. De Oosterscheldekering wordt ‘een meesterwerk’ genoemd, ‘een icoon van de Nederlandse ingenieurstraditie in de strijd tegen de zee’. De canon, een verzameling waardevolle landschappen die als nationaal referentiepunt kunnen dienen, is een initiatief van de Nederlandse provincies. Niet eerder is er zo’n erelijst samengesteld. De landschappen zijn geselecteerd door Dirk Sijmons, de rijksadviseur voor het landschap, bijgestaan door historisch geograaf Theo Spek en architectuurhistorica Gerrie Andela. De canon is onderdeel van de Internationale Triënnale Apeldoorn, een driejaarlijks internationaal cultureel festival over tuin- en landschapsarchitectuur. Elke provincie mocht zelf tien landschappen kiezen die het verdienden genomineerd te worden. Sijmons stelde wel één spelregel voor: de provincies moesten de nominaties verdelen over vijf tijdvakken, variërend van de tijd vóór 1600 tot heden, om te voorkomen dat anders alleen historische landschappen, zoals terpen, esdorpen en slagen aan bod zouden komen. Sijmons wilde nadrukkelijk ook ruilverkavelingslandschappen en eigentijdse, nieuwe, verstedelijkte landschappen zoals de Betuwelijn en Schiphol een kans geven. Uit de honderdtwintig voordrachten heeft hij tenslotte ‘een evenwichtig geheel’ geselecteerd. Doel van de canon is volgens de Triënnale bovenal om ‘de variatie en rijkdom van ons landschap’ te tonen. ,,Er wordt veel gesproken over de ‘verrommeling van het landschap’, en dat is soms terecht. Maar we moeten niet vergeten dat er ook veel belangwekkend landschap is in Nederland. Die rijkdom wil de canon tonen.” Alle zestig gekozen landschappen zijn in beeld gebracht. Dat is gebeurd door de fotograaf Michiel Pothoff uit Veenendaal, die daartoe samenwerkte met de landschapsarchitect Henk van Blerck. Tijdens hun trektocht door Nederland reden zij in een witte bestelbusje. Op het dak ervan werden zo nodig camera en statief opgesteld, om een hoger gezichtspunt te krijgen. Van Blerck bevestigde desgevraagd dat Schouwen-Duiveland alleen met de Oosterscheldekering in de canon voorkomt, niet met een bepaalde locatie op het eiland zelf. ,,Er moest een keuze worden gemaakt en er was in alle provincies veel keuze.” Behalve uit de Oosterscheldekering bestaat de bijdrage van Zeeland aan de canon uit: het Landgoed Overduin bij Oostkapelle (de begeleidende tekst op de billboards luidt: ‘Het nieuwe Walcheren: duinrand met oude landgoederen omarmt het opnieuw vormgegeven landschap’), de Wallen van Retranchement op Zeeuws-Vlaanderen (‘De Staats-Spaanse linie: frontlinie in de 80-jarige oorlog waarin Republiek der Nederland ontstond’), de Hugopolder bij Kwadendamme (‘Zak van Zuid-Beveland: aaneenschakeling van polders, resultaten van eeuwenoude haat-liefdeverhouding van Zeeuwen met de zee’) en Yerseke Moer (‘Het oudland van Zeeland en Zuid-Holland: de oudste polders van Zuid-West-Nederland’). De foto’s van alle typerende landschappen worden getoond op de tentoonstelling in de voormalige Nettenfabriek bij het NS-station in Apeldoorn. Maar zij staan ook in een boek dat verschijnt bij Uitgeverij Blauwdruk in Wageningen. Bovendien zijn de beelden van Pothoff te bekijken op de website http://canon.studiopothoff.nl/. De volledige lijst van zestig uitverkoren landschappen staan op www.triennale.nl.

De Oosterscheldekering bij Schouwen-Duiveland is opgenomen in de Canon van het Nederlandse Landschap.