9 miljoen voor zorg en welzijn

Hij geeft jaarlijks meer dan negen miljoen euro uit aan welzijn en zorg op het eiland. Wethouder G. Houtekamer (SGP). Nu het rijk de zorg voor mensen bij de gemeente heeft neergelegd, is Houtekamer in één klap een zware verantwoordelijkheid rijker. Terwijl het eiland in een rap tempo vergrijst en de zorgvraag alleen maar zal toenemen, is het aan hem om de zorg ook beschikbaar én betaalbaar te houden. ,,Het is voor mij ondenkbaar dat er iemand op de stoep staat en hulp nodig heeft en wij die niet geven. Ondenkbaar”, reageert Houtekamer. En hij weet dat het aantal 75-plussers sterk toeneemt en over nog geen zeven jaar de tien procent bereikt.In 2006 is het rijk er al mee begonnen. De zorg, die voorheen door de staat werd bekostigd, is bij de lokale overheid neergelegd. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning, de WMO in het kort.

[banner]

Deze wet verplicht de gemeenten in Nederland om haar verantwoordelijkheid te nemen wat betreft welzijn en zorg. Een groot deel van de taken kent de gemeente al. Bijvoorbeeld het verstrekken van subsidies aan verenigingen, de ondersteuning van het maatschappelijk werk en tal van andere clubs. Maar nu zijn daar ook de huishoudelijke hulp en de overige zorgvragen bijgekomen.Globaal gaat er 3,1 miljoen euro naar het welzijn van de inwoners, 2,2 miljoen naar voorzieningen voor gehandicapten en nog eens 3,8 miljoen naar de huishoudelijke hulp, de mantelzorg en dergelijke. Tot voor kort dreigde de gemeente er flink op toe te moeten leggen. ,,Lange tijd zag het er naar uit dat wij een zogenaamde nadeelgemeente zouden worden. Ik moet zeggen, dat is voor 2007 meegevallen. Het rijk heeft voldoende overgemaakt.” Maar voor de jaren daarna is het koffiedik kijken. De bevolking vergrijst sterk, de zorgvraag neemt toe, maar daarmee ook de onzekerheid over de financiën. Grote vraag is of het rijk de nieuwe wet voldoende met geld gaat ondersteunen of dat de gemeenten de zorg uit eigen zak moeten gaan betalen.,,Ach, het rijk heeft net weer een flinke meevaller met het aardgas,” lacht Houtekamer. Maar hij begrijpt als geen ander dat het geld nog niet als een vanzelfsprekendheid naar de gemeenten komt. Maar toch wordt Houtekamer er nog niet onrustig van. ,,Ik heb meerdere keren van de gemeenteraad de opdracht gekregen om te melden als ik extra geld nodig heb. Ik ga daar dan ook vanuit. Als er geld nodig is, stap ik naar de raad.” Maar diezelfde raad heeft een hele waslijst aan wensen; een cultuurhuis, een zwembad en ga maar door. Houtekamer kent die ambities, die ook bij zijn collega wethouders leven. Hij vertrouwt erop dat ,,we met z’n allen op de rem gaan staan” om niet allerlei verplichtingen aan te gaan, waardoor de uitvoering van de WMO straks in de problemen gaat komen. De raad heeft immers bij de laatste begrotingsbehandeling in november van dit jaar, besloten eerst eens na te gaan denken over alle wensen voor er besluiten genomen gaan worden. Houtekamer blijft erbij, dat het ‘nee’ verkopen aan mensen die zorg nodig hebben ondenkbaar is. Maar er zit nog een flinke uitdaging op de raad en de wethouder te wachten. Het geld in de welzijnspot (de genoemde 3,1 miljoen euro) wordt ook tegen het licht gehouden. Vorig jaar nog heeft Houtekamer 50.000 euro bespaard op dat programma door de subsidies te bevriezen. Maar eind 2009 moet het hele systeem op de schop genomen zijn. Al tientallen jaren krijgen clubs en instanties geld van de gemeente. En in sommige gevallen is niet meer te achterhalen waarom er ooit subsidie is verleend. ,,Ach, het gebeurde gewoon. Ik snap dat wel,” reageert Houtekamer. Maar sinds enkele dagen ligt er een WMO-beleidsplan, waarin klip en klaar beschreven staat welke doelen het geld moet dienen. Houtekamer sluit niet uit, dat die uitgangspunten wel eens tot gevolg kunnen hebben dat er clubs geld gaan mislopen in de toekomst en andersom, dat er clubs zijn die er geld bij krijgen. ,,Het is nu aan de verenigingen zelf. Zij zullen moeten gaan nadenken welke bijdrage ze aan de samenleving leveren en hoe die aansluit bij de uitgangspunten van de WMO. Laat ze elkaar opzoeken, ga ermee aan de slag.” Dat klinkt dynamisch, maar wat betekent dat dan voor bijvoorbeeld een muziekvereniging? Houtekamer blijft het antwoord schuldig. Hij heeft er vast ideeën over, maar uit ze niet. ,,We hebben ervoor gekozen, dat de herijking van het subsidiebeleid begin 2008 door de raad wordt ingezet. Natuurlijk komen de andere betrokkenen, zoals de dorpsraden, er vervolgens bij. Eind 2009 moet het proces doorlopen zijn”, legt hij uit. Volgens Houtekamer is de ambtelijke organisatie er inmiddels in geslaagd om iemand vrij te stellen voor de enorme klus. Ook de nieuwe WMO-raad wordt bij het proces betrokken. Het rijk heeft de gemeente verplicht zo’n adviesraad in het leven te roepen. R. van Kan uit Kerkwerve, oud-voorzitter van de dorpsraad in Kerkwerve, is er voorzitter van. De WMO-raad is vanaf nu hét adviesorgaan van de gemeente wanneer het de WMO betreft. Tot bezorgdheid van bijvoorbeeld het Platform voor mensen met een beperking, dat tot voor kort altijd bij de wethouder aanschoof. Net als de cliëntenraad (uitkeringen) en de nu weer door het rijk aangekondigde verplichting om ook een cliëntenraad voor de sociale werkplaats in het leven te roepen. ,,Ja, toen ik dat laatste hoorde, schrok ik wel even. Je struikelt over de adviesraden op het eiland.” Maar toch wil Houtekamer nog niet van die clubs af. Ten eerste zijn ze wettelijk verankerd (de Seniorenraad overigens niet), maar daarnaast denkt hij ze voorlopig nog nodig te hebben. ,,Idealiter zou je aan de WMO-raad voldoende hebben. Maar het is nog te vroeg om de andere clubs af te schaffen als dat al zou kunnen. Nee, ik heb ze juist geadviseerd hun vertegenwoordigers in de WMO-raad goed te voorzien van informatie uit de achterban.”