Verblijf in het hospice

57-jarige zoon begeleidt moeder in stervensfase in het hospice in Zierikzee DREISCHOR – Zevenentachtig jaar is ze nu, mevrouw C. van der Heijden-van de Vlist. En ouder zal ze niet meer worden. Mevrouw Van der Heijden is enkele weken geleden in het hospice in Zierikzee ingetrokken, nadat bekend werd dat ze terminaal ziek is en behandeling niet meer mogelijk is. Haar 57-jarige zoon M. J. L. van der Heijden uit Dreischor bezoekt haar twee keer per dag. ,,Ik wil er zeker van zijn dat ik er alles aan gedaan heb om mijn moeder een waardig einde te geven,” vertelt hij. En hoe moeilijk de tijd op dit moment ook is, het verblijf van zijn moeder in het hospice in Zierikzee maakt het draaglijk. ,,Er zijn momenten dat ik haar nog zie genieten”.banner

Mevrouw Van der Heijden is tien jaar geleden op Schouwen-Duiveland komen wonen; in Steenswaenshof in Nieuwerkerk. Haar gezondheid was minder geworden en haar zoon, die in Dreischor woont, vond het verstandig zijn moeder in de buurt te hebben. Maar nu, tien jaar later, gaat het snel achteruit. Mevrouw Van der Heijden heeft Steenswaenshof moeten opgeven en is via Duinoord in Burgh-Haamstede uiteindelijk via het ziekenhuis als ‘uitbehandeld’ in het hospice terecht gekomen.

,,Ik moet eerlijk zeggen, dat ik weinig van het hospice wist. Via een bekende werden we erop gewezen. En toen moesten we een keuze maken tussen het hospice of de Corneliastichting in Zierikzee. We hebben voor het hospice gekozen en daar heb ik geen moment spijt van. Het is hier fantastisch. Ongelofelijk hoe de vrijwilligers zich hier voor mijn moeder inzetten”, vertelt haar zoon. Zijn gezicht fleurt op als hij het over het hospice heeft.

Maar de ernst komt terug als hij uitlegt hoe ingrijpend het is om te zien, dat je moeder langzaam aftakelt. ,,Het is een fantastische moeder.” De band tussen moeder en zoon is ijzersterk geworden na het overlijden van mevrouw Van der Heijden’s echtgenoot in 1967. ,,Ik was achttien. Een hele moeilijke tijd, maar ik denk wel dat mijn moeder in mij veel van mijn vader zag. Daardoor is de band ook zo sterk geworden.” Met name in het ziekenhuis is zijn moeder snel achteruit gegaan, zowel geestelijk als lichamelijk. Ze kreeg veel medicijnen. Nu is de behandeling alleen nog op comfort gericht; pijnbestrijding dus.

Mevrouw Van der Heijden is bewust betrokken bij de keuze voor het hospice. En als een wonder knapte ze vanaf de eerste dag op. Niet lichamelijk, maar wel geestelijk. ,,Ik ben hier twee keer per dag op de momenten dat mijn moeder aanspreekbaar is. Ze slaapt nu natuurlijk veel. Maar ze was voor het hospice heel down geworden. En hier zie ik ze op momenten genieten. Ze zegt de wind door haar haren te voelen en geniet van het groene gras”. Op die momenten kan haar zoon ook even genieten. ,,Je wilt – als het zover is – het gevoel hebben, dat je echt alles voor haar gedaan hebt, wat in je macht ligt.”

Het hospice is er in eerste instantie voor mensen die door ziekte in de eindfase van hun leven terecht zijn gekomen. Maar uit het verhaal van Van der Heijden blijkt, dat ook de ‘aanstaande’ nabestaanden kracht putten uit deze plaats. ,,Het zal niet lang meer duren met mijn moeder. Als ik er niet ben, heb ik de mobiele telefoon bij de hand. En ik weet nu al, dat wanneer ik gebeld wordt dat moeder is overleden, dat ik dat dan snap,”, legt de zoon uit. Het hospice biedt hem de mogelijkheid om de laatste periode van zijn moeder intensief mee te maken.

Het hospice zit de laatste tijd in wat roerig water wat het imago betreft. Het zou alleen voor mensen met een stevige portemonnee zijn. Maar Van der Heijden ervaart dat anders. ,,Mijn moeder betaalt 20 euro per dag en dat betekent per maand dus 600 euro. Daar heeft ze huisvesting met alles erop en eraan voor. Ik denk niet, dat er veel mensen voor dit bedrag kunnen wonen en eten. En daarnaast weet je, dat dit maar voor een korte tijd is.”

De betaalbaarheid is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de inzet van de vele vrijwilligers. Iedere dag zijn ze er. ,,Mijn moeder kan genieten van een gebakken scholletje. Het is ongelofelijk om te zien, dat een vrijwilliger op de fiets stapt en om een visje gaat. Vervolgens wordt die hier gebakken en mijn moeder zit met al haar beperkingen toch weer even te genieten. Dat is toch niet normaal. En toen ik het gevoel kreeg, dat mijn moeder een beetje het besef van de tijd verloor, heb ik meteen haar eigen keukenklok opgehaald en die hangt nu hier. Dat soort dingen.”

Maar ondanks dat alles, is het dus ook voor Van der Heijden als zoon een zware tijd. Hij doet in hypotheken voor een grote bank, maar heeft zich inmiddels in goed overleg met zijn baas ziek moeten melden. Het grijpt diep in allemaal. De vraag is gerechtvaardigd of het hospice het voor hem als familielid dan niet juist zwaarder maakt. In het hospice wordt je wel heel nadrukkelijk met de dood geconfronteerd. ,,Ja, vorige week stond er nog een groepje mensen te huilen hier. Maar we laten elkaar eigenlijk allemaal met rust. Kijk, als je wordt aangesproken en iemand wil even iets vertellen, dan gebeurt dat ook wel. Maar je kunt hier ook heel erg op jezelf zijn.”

Tien weken is het nu geleden, dat er vocht achter de longen van mevrouw Van der Heijden werd geconstateerd en problemen met een hartklep. En toen onderzoek uitwees, dat ze lymfeklierkanker bleek te hebben, was chemo voor haar geen optie. De 87-jarige mevrouw Van der Heijden schrijft volgens haar zoon het woord dankbaarheid met hoofdletters. En ondanks alle problemen - ,,ze wordt op een brancard in de douche neergezet” – geniet ze van de kleinste dingen. Nog even dan.